Page 20 - Tarihı 11 | Çalışma Defteri-7

Açık Uçlu Sorular

Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.

31 Mart Vak’ası

Hareket Ordusu İstanbul’da

23 Temmuz 1908 tarihinde İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin baskısı ile Sultan II. Abdülhamit Meşrutiyet’i ikinci kez
ilan etmiştir. II. Meşrutiyet'in ilanı, ülkede bayram havasının yaşanmasını sağlasa da kısa bir süre sonra tekrar halk
büyük sorunlarla yeniden yüzleşmiştir. Meşrutiyet’in ilanından sonra birçok subayın siyasi faaliyetlerine devam

etmeleri ordudaki disiplin ve hiyerarşi (ast-üst ilişkisi) anlayışını derinden sarsmıştır. Ordu mensuplarının İttihat
ve Terakki Cemiyeti'yle özdeşleşmesi muhalefet tarafından hoş karşılanmadığı gibi, iktidara sahip olmak isteyen
tüm siyasi güçler ordu içinde kendilerine taraftar toplama gayretine girmişlerdir. Bu durum, II. Meşrutiyet orta-
mında Osmanlı ordusunun kısa sürede siyasileşmesine yol açmıştır. Ordudaki mektepli subaylar ile alaylı subayların
çekişmesi, medreselilerin askere alınması konularının gündeme getirilmesi, sansürün kalması üzerine her ses ve
renkten basının yaptığı kışkırtıcı yayınlar, özellikle İngiliz ajanı Kıbrıslı Derviş Vahdeti tarafından kurulan Volkan
gazetesinin halkı kışkırtıcı haberleri, ittihatçıların muhalifi olan İttihad-ı Muhammedi Cemiyeti'nin tüm başkent ve

civarında yaptığı propaganda İttihatçılara karşı nefretin artmasına sebep olmuştur. Yaşanan tüm bu gelişmeler, Os-
manlı başkentinde 31 Mart İsyanı'nın patlak vermesine yol açmıştır. Selanik’te hazırlanan ve başında Mahmud Şev-
ket Paşa'nın bulunduğu Hareket Ordusu, 26/27 Nisan 1909 tarihinde İstanbul'a girmiş, asilerle yapılan çatışmanın
ardından asayiş sağlanmış, asiler birer birer tutuklanmıştır. Sultan II. Abdülhamit isyancıları kışkırttığı gerekçesi ile
iktidardan uzaklaştırılarak yerine biraderi Şehzade Reşat Efendi, "V Sultan Mehmed" unvanıyla tahta çıkartılmıştır.

Zekeriya Türkmen, “31 Mart İsyanı ve Osmanlı Meşrutiyetine İndirilen Darbe: Ordu-Siyaset İlişkilerine Sultan V. Meh-
med Reşad Döneminden Bir Bakış” , s. 518-520’den düzenlenmiştir.

ORTAÖĞRETİM 20 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ