Page 24 - Tarihı 11 | Çalışma Defteri-7

Beceri Temelli - 2

Aşağıdaki soruları verilen metinden hareketle cevaplayınız.

OSMANLI DEVLETİ’NİN DAĞILMASINI ÖNLEMEYE YÖNELİK ÜÇ TARZ-I SİYASET

Osmanlı Devleti’nde Batı’dan etkilenerek güç kazanma ve ilerleme isteği belirince, tasavvur edilen üç siyasi yol takip
edildi. Bunlardan ilki, Osmanlı hükûmetine bağlı çeşitli milletleri temsil ederek ve birleştirerek bir Osmanlı milleti
vücuda getirmektir. İkincisi, hilafet hakkının Osmanlı hükümdarlarında olmasından faydalanarak bütün İslam unsur-
larını siyaseten birleştirmektir. Üçüncüsü ise ırk birliğine dayanan siyasi bir Türk milleti oluşturmaktır.

Osmanlı milleti meydana getirilmesindeki asıl amaç Müslüman ve Müslüman olmayan diğer unsurlara aynı siyasi
hakların tanıması ve vazifelerin yüklemesidir. Böylece farklı unsurlar arasında eşitlik, düşünce ve din özgürlüğü sağ-
lanarak ortak vatanla birleşmiş yeni bir Osmanlı milleti meydana gelecekti. Ancak bu siyasetin başarısızlıkla sonuç-

lanması üzerine bu anlayışın yerini İslamiyet politikası aldı. Sultan II. Abdülhamid de bu siyaseti uygulamaya çalıştı.
Bu siyaset gerek Osmanlı ülkelerinde gerekse Osmanlı toprakları dışında yaşayan tüm Müslümanları, “din ve millet
birdir” kaidesine uyarak birleştirmeyi amaçlamıştır. Bu, bir yönüyle Osmanlı Devleti sakinleri arasında ayrışmaları ve
farklılaşmaları davet edecekti.

Osmanlıcılık ve İslamcılık siyasetinin Osmanlı topraklarında uygulama alanı bulamamasından sonra Türkçülük akımı
siyasi bir nitelik kazanmıştır. Bu akım hem Osmanlı topraklarında hem de Osmanlı toprakları dışında Asya kıtasının
büyük bir kısmına ve Avrupa’nın doğusuna yayılmış bulunan Türkleri birleştirme düşüncesidir. Böylece Osmanlı Dev-
leti diğer büyük milliyetler arasında varlığını muhafaza edebilecektir. Türklerin böyle büyük bir siyasi milliyet teşkil

eylemelerinde en mühim rolü Osmanlı Devleti oynayacaktı.

Akçura, Y. (1976). Üç Tarz-ı Siyaset. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi. (s.19-33’ten düzenlenmiştir.)

ORTAÖĞRETİM 24 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ