Page 26 - Tarihı 11 | Çalışma Defteri-7

Beceri Temelli - 3

Aşağıdaki soruları verilen metinden hareketle cevaplayınız.

30 Mayıs 1876 Sultan Abdülaziz Vakası bir ihtilal de-
ğildir. Alelade bir hükûmet darbesidir. 63 kişilik bir
cuntanın eseridir. Bu 63 kişi, 300 Harbiyeli ile iki ta-
bur Türkçe anlamayan askeri padişahın emriyle pa-

dişaha yardım edecekleri gerekçesiyle kandırmışlar
ve bu iş için bir batarya ile birkaç gemi kullanmış-
lardır. Darbede vatan ve millet namına hareket
edildiği iddia edilmiş hatta bu darbe, meşrutiyet

ideolojisine dayandırılmıştır. Bu ortamı ve ideolo-
jiyi hazırlayanlarsa Yeni Osmanlılardır. Yeni Osman-
lılar, İstanbul’da darbeden on bir yıl önce 1865’te
gizli bir dernek olarak kuruldu. 1867’de Sadrazam

Ali Paşa, muhalefet yaptıkları için Yeni Osmanlıları
dağıttı. En kuvvetli üyeler Avrupa’ya sığınıp orada
muhalefetlerine devam ettiler. Cunta, darbe için
İngiltere’nin gizli fakat kesin yardımını gördü. İn-

giltere’nin eli olduğunu bildiği için Rusya, darbeyi
fena karşıladı. Avusturya-Macaristan, darbeden
endişelendi. Almanya iyi karşılamadı. Fransa’da fi-
kirler dağıldı. Darbe, 93 Harbi felaketinin sebebi ve

başlangıcı oldu. 93 felaketi bütün Türk hatta bütün
İslam tarihinin en büyük felaketlerinden biridir. Os-
manlı Devleti’nin cihan dengesindeki ehemmiyeti
sarsıldı. Devlet yoksullaştı ve devletin kalkınması

tökezlendi. Darbe, demokratik gelişmeyi uzun yıl-
lar geciktirdi. Sultan Abdülaziz, devletin ordu ve
donanmasını kudretlendirdi. Demir yolları, telgraf
hatları, tersaneler ve fabrikalarla ülkeyi donattı.

Eğitime ağırlık verdi. Sultan Abdülaziz böylece dev-
leti güçlendirerek dengeyi Osmanlı Devleti lehine
bozabileceği duygusunu verdiği için tepetaklak
edildiği şüphesizdir.

Öztuna, Y. (1990). Bir Darbenin Anatomisi. İstanbul: Ötüken
Yayınları.

ORTAÖĞRETİM 26 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ