Page 18 - Biyoloji 12 | Çalışma Defterleri -7
P. 18
CEVAP ANAHTARI
EŞLEŞTİRME
1. e 2. f 3. a 4. h 5. g 6. d 7. b 8. c 9. ı 10. ç
BOŞLUK DOLDURMA
1. kohezyon 2. kaspari şeridi 3. osmoz 4. mikoriza 5. makroelementler
6. stoma 7. en az 8. hidatot 9. kök basıncı 10. epidermis
ÇOKTAN SEÇMELİ
1. B 2. A 3. D 4. D 5. E 6. B 7. D 8. D
AÇIK UÇLU SORULAR
I. Yapraklardan suyun buharlaşması (terleme) sonucu yaprak hücrelerinin ozmotik basıncı artar. Bunun sonucu bitki-
nin üst kısımlarında bir emme kuvveti ortaya çıkar ve ksilemdeki su sütunu yukarı doğru çekilir. Su moleküllerinin
kimyasal bağlarla birbirine tutunma özeliği olan kohezyon ise ksilem içindeki su sütununun kopmasını ve araya
hava kabarcıklarının girmesini önler. Bu taşıma şekline “Terleme Kohezyon Etkisi ile Taşıma” denir.
II. Bu durum eşit düzeyde olmamakla beraber hücrelerde su potansiyelinin azalmasına yol açar. Su potansiyeli azalan
bekçi hücreleri stomanın kapanmasına neden olur. Bu durumda oluşan stres sonucu sentezlenen ABA (Absisik asit)
miktar artar. Artan ABA'da stomanın daha uzun süre kapalı kalmasına neden olur. Böylece bitkinin kurumaya karşı
direnci artırılır.
III. Ksilem boruları ile yapraklara taşınan su, terleme ile kaybedilen sudan fazla ise hidatotlar fazla suyu damlama (gu-
tasyon) olayı ile dışarı atar. Gutasyon olayı çoğunlukla su alımının hızlı ve buhar şeklinde yitirilen suyun az olduğu
koşullarda örneğin yağışlı günlerde gecelerin ve sabahın erken saatlerinde olur. Terleme ile sadece su kaybedilirken
gutasyonda su ile birlikte bitkide mineral ve tuz kaybı da olur.
IV. Yaprakların başlıca işlevi olan ve bitkinin tüm gövdesi için gereken besinin kaynağı olan fotosentez için gerekli olan
enerji güneş ışığından sağlanır. Bu nedenle bitkiler maksimum fotosentez için daha fazla güneş ışığı alabilecekleri
maksimum yüzey alanına sahip olmalıdır. Güneş ışığı için artan yüzey aynı zamanda geniş terleme yüzeyi demektir.
Bu nedenle çok fazla su kaybederler.
V. Dereye dökülen turşu sularındaki tuz ağaçların bulunduğu toprakta birikerek toprağın osmotik basıncını arttıraca-
ğından ağaç köklerinde suyun emilmesini engeller. Böylece yoğunluk farkından dolayı kökteki su da toprağa geçer
ve bu da ağacın kurumasına neden olabilir. Ayrıca turşu suyunun asidik yapısı toprak pH’sını değiştirebileceğinden,
bitkinin kurumasına yol açabilir.
VI. a) Fotosentez ve terlemeyle yapraklardan su kaybedileceğinden bitkiye ait kesilmiş gövde ucundan su yukarı doğru
adhezyon ve kohezyon kuvvetleriyle taşınır. Bu nedenle tüpteki su seviyesi azalır.
b) 2. tüpteki bitkinin yaprakları olmadığından yapraklarda stoma ile su kaybı da yoktur. Terleme ve fotosentez olayı
sınırlanacağı için bitki daha az su kaybeder. Az miktarda su kaybedildiği için tüpten gövde içine su geçişi daha az
olur.
c) 3. tüpteki bitkinin bütün organlar tamdır. Yapraklarda stomalar mevcut olduğu için terleme, fotosentez olayları
sonucu su, kök basıncı ve terleme - kohezyon etkisiyle tüpten sürgün sisteme taşınır.Buna bağlı olarak deney tü-
pünde su seviyesinde en fazla azalma 3. tüpte gözlenir.
ORTAÖĞRETİM 18 BİYOLOJİ-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
