Page 18 - Tarihı 9 | Çalışma Defteri-7

Beceri Temelli - 1

Aşağıdaki soruları metinlerden hareketle cevaplayınız.

MEVALİ POLİTİKASINI DEĞERLENDİRME

METİN 1 METİN 2

Veda Hutbesi Mevali Politikası

• Ey insanlar! Rabbiniz birdir. Babanız da birdir. He- Emeviler Dönemi’nde Müslüman toplumun yapısı,
piniz Âdem’in çocuklarısınız. Âdem ise topraktandır. ağırlıklı olarak Araplar ve kendi varlığını yeni hisset-
Arab’ın Arap olmayana, Arap olmayanın da Arap üze- tirmeye çalışan mevaliden oluşmaktaydı. Fethedi-
rine üstünlüğü olmadığı gibi kırmızı tenlinin siyah len yeni bölgelerde İslam’ı kabul eden Arap olmayan
üzerine, siyahın da kırmızı tenli üzerinde bir üstünlü- unsurlar mevali olarak adlandırılmıştır. Bu dönemde
ğü yoktur. Üstünlük ancak takvada, Allah’tan kork- idari, siyasi, ekonomik ve sosyal olarak hayatın her
maktadır. Allah yanında en kıymetli olanınız, O’ndan alanında ikinci sınıf vatandaş gibi görülen mevali,
en çok korkanınızdır. Azası kesik siyahi bir köle ba- Müslüman Arapların yararlandığı birçok imkândan
şınıza amir olarak tayin edilse sizi Allah’ın kitabı ile yoksun kalmıştır. Bu durumun tersi yöndeki istek ve
idare ederse onu dinleyiniz ve itaat ediniz. uygulamalar ise Arap toplumu tarafından yadırgan-
mıştır. Örneğin Sudan asıllı mevali Sâid b. Cübeyr, Kûfe
• Müminler! Sözümü iyi dinleyiniz ve iyi belleyiniz.
Müslüman, Müslüman’ın kardeşidir ve böylece bü- kadılığına tayin edildiğinde bazı gruplar kadılığın
tün Müslümanlar kardeştirler. Bir Müslüman karde- Araplara özgü olduğunu düşündükleri için bu atamaya
şinin kanı da malı da helal olmaz. Fakat malını gönül tepki göstermiştir. Yine bu dönemde mevali, orduda
Müslüman Araplar gibi süvari olarak değil de ancak pi-
hoşluğu ile vermişse o başkadır.
yade olarak bulunabilmiştir. Üstelik Arap süvarilerden
daha az aylık ve daha az hisse almışlardır.

Aydınlı O. (2003), Mezheplerin Oluşum Sürecinde Mevâlî’nin
El-Mağlus Sami bin A. (2012), Siyer Atlası, M. E. Yıldırım
Rolü, Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi
(Yay. haz.), Siyer Yayınları. (s.388’den düzenlenmiştir.)
(C. 2). (s. 6-7’den düzenlenmiştir.)

1. Hz. Peygamber’in Veda Hutbesi’ nde üzerinde durduğu değerlerin, mevali politikası ile uğradığı değişimi değer-
lendiriniz.
.................................................................................................................................................................................................................
................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................

2. İkinci sınıf vatandaş kavramının ortaya çıkmaması için sizce, bir ülke hangi özelliğe sahip olmalıdır?
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................

3. Veda Hutbesi’ ni günümüz insan hakları açısından değerlendiriniz.
..................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................

ORTAÖĞRETİM 18 TARİH-9
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ