Page 48 - Tarihı 10 | Çalışma Defteri-8

CEVAP ANAHTARI

BECERİ TEMELLİ-4

1. Osmanlı siyasi ve idari teşkilatı özgün bir sistem olarak ortaya çıkmamıştır. İlk başlarda daha önceki Türk
İslam devletlerinde ortaya konulan uygulamaların devamı olmakla birlikte ihtiyaca göre tarihî süreçte
kendine özgü bir model oluşturmuştur.

2. İstanbul’un fethi ve Doğu Roma idaresinin sona ermesiyle Osmanlı Devleti yeni bir siyasi dönüşüm
yaşamıştır. Önceki devirlerde örf ile gelişmiş olan siyasi, idari, askerî vs. birtakım uygulamalar sistemleştir-
ilerek teşkilat ve teşrifat kanunnamesi meydana getirilmiştir. Fatih Kanunnamesi’ nde yer alan hükümler ve
uygulamalarla mutlak hükümdar tipi güçlenmiştir.

3. Önceki Türk İslam devletlerinde onlarca divan bulunmasına karşılık Osmanlıların bunu teke indirmesi yeni
ve farklı bir uygulamadır.

4. Osmanlı merkez teşkilatının temelini oluşturan kurumlar Saray ve Divan-ı Hümayundur.

5. Osmanlı taşrası Anadolu, Rumeli, Arabistan ve Kuzey Afrika’yı kapsamaktadır ve buralar aynı zamanda
Osmanlı Devleti’nin ulaştığı sınırları da göstermektedir.

6. Tımarlı eyaletler olarak Anadolu ve Rumeli’de, Salyaneli sisteme tabi eyaletler olarak Arabistan ve Kuzey
Afrika’da, Özel Statüye tabi eyaletler olarak da Kırım’da hanlık, Haremeyn’de şeriflik, Eflak Boğdan’ da
voyvodalık gibi Osmanlı taşra teşkilatlanmasında çeşitli idari birimler bulunduğu görülmektedir.

BECERİ TEMELLİ-5
1. Osmanlılar, devletlerin taht kavgaları sonucunda birçok parçaya bölünmesinin önüne geçmiş, kendi içinde birliği
sağlayıp merkezi otoriteyi güçlendirmiş, bunun sonucunda da Avrupa’ya karşı üstünlük sağlamıştır.

2. Böyle bir durum, tarihi olayların iyice analiz edilip yeterince anlaşılmamasına ve yaşananların yanlış
yorumlanmasına sebep olur.

3. Tarihçi İlber Ortaylı olaylara bilimsel açıdan bakmış, tarihi olaylar değerlendirilirken olayın yaşandığı döne-
min şartlarına göre değerlendirilmesi gerektiğini söylemiştir.

BECERİ TEMELLİ-6
1. Fethedilen yerlerde yerel hakla da yasalara uydukları, vergilerini ödedikleri, güvenlik ve düzeni muhafaza et-
tikleri sürece kendi okul, hastane ve mahkeme gibi kurumlarını devam ettirme imkânı verdikleri için İSTİMALET,
camilerin etrafında zamanla ticarî faaliyetlerin yürütüldüğü çarşılar, bedestenler ve hanlar inşa ettikleri için
İMAR, fethedilen bölgelere Türk Müslüman nüfusu yerleştirdikleri için İSKÂN politikası uygulamışlardır.

2. Osmanlı Devleti’nde şehir yapısı camilerin etrafında şekillenmiştir. Camilerin etrafına ticarî faaliyetlerin
yürütüldüğü çarşılar, bedestenler ve hanlar inşa edilmiştir.

3. Gravürde şehir cami ve meydan çevresinde bulunan insanlar betimlenmiştir. Bu bize şehrin cami etrafında şekil-
lendiğini göstermektedir. Burada çarşılar, pazarlar, insanların günlük faaliyetleri ve askerler okuyucunun gözünde
canlandırılabilecek şekilde çizilmiştir. O dönem Osmanlı şehir hayatını çevremdeki insanlara anlatacak olsaydım
şehrin merkezinin cami olduğunu, çarşı ve pazarın cami önündeki meydanda yer aldığını, farklı milletlerdeki in-
sanların uyum içinde bir ahenk oluşturduğunu, İstanbul’un meydanlarının ve caddelerinin kalabalık olduğunu
anlatırdım.

ORTAÖĞRETİM 48 TARİH-10
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ