Page 16 - Biyoloji 11 | Çalışma Defterleri -8

Beceri Temelli

Aşağıda “LİKEN ve MİKORİZA“ ile ilgili verilen metinlerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Liken nedir?

Liken, algler/siyanobakteriler ile mantarlar arasında var olan mutualizm örneğidir. Bu birliktelikte bir
taraf fotosentez ile besin üretiminden, diğer taraf suyun emilmesinden ve barınma sağlamaktan so-
rumludur. Photobiont likenlerin fotosentetik ortağıdır. Fotosentez ile besin üretiminden sorumludur.
Yeşil alg veya siyanobakteri olabilir. Mycobiont likenlerin mantar ortağıdır. Suyun emilmesinden ve
Photobiont ’a gölge sağlamaktan sorumludur. Genellikle Ascomycetes ve Basidiomycetes mantarları,
yosunlarla veya siyanobakterilerle karşılıklı fayda esasına dayalı mutualistik bir ilişki oluşturur. Li-
kenler ağaç kabuğunda, kaya üzerinde ve toprak yüzeyinde bulunabilir. Ayrıca likenlere; soğuk kuzey
bölgeler, sıcak çöller ve kayalık sahiller gibi ekstrem ortamlarda da rastlanır.

Mikoriza nedir?

Mikoriza, mutualizmin bir başka örneğidir. Bitkilerin kökleri ve bir mantar türü arasında oluşur. Man-
tar, köklere zarar vermeden bitkinin köklerinde yaşar. Bitki mantarlara yiyecek sağlarken mantar,
topraktan bitkiye su ve mineralleri emer. Bu nedenle bu karşılıklı etkileşim, her iki ortağa da fayda
sağlar. Mikorizalar ekolojik olarak önemlidir. Çünkü bitki kökleri besin maddelerine erişemediğinde
mantar hifleri birkaç metre büyüyebilir ve su ile mineralleri, özellikle azot, fosfor, potasyumu köklere
taşıyabilir. Bu nedenle bu simbiyotik birlikteliğe sahip bitkilerde mineral eksikliği belirtilerinin ortaya
çıkması daha az olasıdır. Ayrıca mantar bitkiyi kök patojenlerinden korur. Bu nedenle mikorizalar eko-
sistemlerde çok önemli birliklerdir.

ORTAÖĞRETİM 16 BİYOLOJİ-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ