Page 22 - Tarihı 11 | Çalışma Defteri-8

Açık Uçlu Sorular-2

Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.

RUMELİ’DEN ANADOLU’YA TÜRK GÖÇLERİ

Tarihteki her İmparatorluk gibi Osmanlı Dev-
leti’nin de başarı ivmesinin arttığı ve azal-
dığı zamanlar olmuştur. Uzun yıllar Balkan-
lar’da beraber yaşamaya devam eden farklı
milletler Osmanlı Devleti’nin gücünü yitir-
meye başlamasıyla ayrılıkçı hareketlerine
hız vermişler ve bu noktadan hareketle ba-
ğımsızlıklarını yavaş yavaş ilan etmişlerdir.

Balkanların karışmasının tek nedeni Osmanlı
Devleti’nin güçsüzlüğü ya da milliyetçilik
gibi akımların etkisi değil, Avrupalı devletle-
rin kendi politikaları çerçevesinde buradaki
halkları kışkırtması idi.

1877-1878 Osmanlı Rus savaşları, Balkan savaşları gibi yenilgiler Osmanlı Devleti’nin o bölgede egemenliğinin sarsıl-
masına neden olmuştur. Balkan Savaşları, 93 Harbi’nde olduğu gibi, Rumeli’deki Türk varlığını doğrudan etkilemiştir.
Bu topraklarda yaşayan Türkler, idaresi altına girdikleri devletlerin hükümetleri veya ahalisi tarafından çeşitli bas-
kılara uğramışlardır. Bu zulüm yüzünden bütün maddi varlıklarını bırakıp adeta kaçarcasına en kötü şartlar altın-
da, eski yurtlarını bırakarak Osmanlı Devleti’nin iç kısımlarına doğru çekilmek zorunda kalmışlardır. Adeta kaçmak
şeklinde gerçekleşen bu göçler, en kötü şartlar altında, Osmanlı Devleti’nin kontrol ve idaresi dışında yapıldığı için
beraberinde büyük sıkıntıları da getirmiştir. Ekonomik anlamda ciddi sorunlarla karşı karşıya bulunan devlet, Ana-
dolu’ya akın eden muhacirler için elinden geleni yapmış, gelenlerin refahı ve rahat yaşamaları için her türlü tedbiri
almıştır. Muhacirlerden vergi alınmaması, askerlik mesleğinden muaflık gibi durumlar bunlardan yalnızca birkaçıdır.
Önce geçici iskân halinde başlayan yerleşimler daha sonra sürekli iskân çalışmalarına dönüşerek daha ciddi hale ge-
tirilmiştir. Göçmenlerin sürekli iskânında, hükümet arazi tevzii ve ev yapımı işlerde büyük yardımda bulunulmuştur.
Muhacirlerin sağlık sorunları karşısında da devlet duyarsız kalmamıştır. Dönemin bulaşıcı hastalıklarından biri olan
koleraya karşı aşı kampanyası başlatılmıştır. Hastaneler yeterli gelmediği için yeni hastaneler açılmıştır. Osmanlı
Devleti, muhacirleri iskâna elverişli yerlere yerleştirmeye çalışmıştır. Muhacirlerin iskânında, alıştıkları iklim ve coğ-
rafî şartlara uygun yerler arayarak muhacirlerin mağduriyetini gidermeye çalışmıştır.

Devletin yaşadığı sıkıntılarla birlikte göç edenler de göçleri ve iskânları sırasında birçok sorunla karşı karşıya kalmış-
lardır. Ancak tüm bu yaşanan sıkıntılara rağmen göçmenler, Anadolu’nun nüfusuna, ekonomisine, toplumsal yapısına
büyük katkılarda bulunmuşlardır. Göçler, Anadolu’daki Türk nüfusunun artmasına bu durum Kurtuluş Savaşı’na giden
süreçte millî bir Türk Devleti’nin temellerinin atılmasına katkıda bulunmuştur. Ayrıca göçler Türklük Bilincinin üst dü-
zeye çıkmasını sağlamıştır. Göçlerin tüm olumsuzluklarına karşın, ekonomik anlamda 1600’lü yıllarda iç ayaklanmalar
sebebiyle ıssızlaşan birçok köy eski canlılığına kavuşmuştur. Ziraat edilen toprakların artmasıyla devlete ekonomik
canlılık gelmiştir.

Rumeli’den Anadolu’ya Türk Göçleri, Türk & İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Mart 2019, s. 337-348 (Düzenlenmiştir.)

ORTAÖĞRETİM 22 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ