Page 30 - Tarihı 11 | Çalışma Defteri-8

Beceri Temelli - 3

Aşağıdaki soruları verilen metinlerden ve görsellerden hareketle cevaplayınız.

MİLLÎ İKTİSAT POLİTİKALARI

Millî iktisat politikası, II. Meşrutiyetle başlayan ve Cumhuriyet Dönemi’ndeki ekonomik atılımların da temelini oluştu-
ran iktisadi hamlelerin bütünüdür. Bu dönemde gayrimüslimlere duyulan güvensizlik, toplumu korumacılığa ve Türk-

lerin ticarete atılmasını sağlayacak bir politika olan millî iktisada yönlendirmiştir. Millî iktisat politikalarının sebebi dış
borçlanma ve yabancı sermayeye duyulan tepkidir. Ancak Osmanlı ekonomisinin tarım temelli olması, Sanayi Devri-

mi’nin gerçekleştirilememesi nedeniyle üretim altyapısının zayıf olması ve yabancılara tanınan ayrıcalıklar millî iktisat
politikalarının uygulamasına imkân vermiyordu. 1908’den başlayarak farklı tarihlerde gerçekleştiren yabancı malları

boykot ve yerli malına yönelme kampanyaları ve millî bankacılığa yönelik faaliyetler ise millî iktisadı kolaylaştıran
gelişmelerdir. Birinci Dünya Savaşı, İttihat ve Terakki Cemiyeti iktisadi bağımlılıklardan kurtulma, millî bir burjuvazi

ve sanayi yaratma gibi amaçları içeren, millî iktisat politikalarını hayata geçirme fırsatını vermiştir. Kapitülasyonlar
kaldırılarak Düyûn-u Umûmiye nin de faaliyetleri askıya alınmıştır. Ülkede bulunan yabancı sermayeli şirketler denetim

altına alınmıştır. Yeni gümrük tarifeleri uygulamaya konulduğu gibi ticari işlemlerde Türkçe’nin kullanılması zorunlu
hâle getirilmiştir. 1915 yılında yerel tüccarları, esnafları ve küçük işletmecileri desteklemek üzere esnaf cemiyetleri

kurulmuştur. İzlenen politikalar ve yapılan yasal düzenlemeler akabinde iç ve dış ticaret önemli ölçüde Türk-Müslüman
unsurun hâkimiyeti altına girmeye başlamıştır. İzlenen millî iktisat politikalarıyla gayrimüslimlerin etkinliği büyük öl-

çüde kırılmıştır. Tüm bu millî iktisat politikaları Cumhuriyet tarihimizin iktisadi hayatına temel teşkil etmiştir.

(Akkuş, 2008, s.s.119-141’den düzenlenmiştir.)

ORTAÖĞRETİM 30 TARİH-11
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ