Page 18 - Biyoloji 12 | Çalışma Defterleri -8

CEVAP ANAHTARI

EŞLEŞTİRME

A) 5 B) 3 C) 6 Ç) 2 D) 8 E) 4 F) 7 G) 1 H) 9

BOŞLUK DOLDURMA

1. tozlaşma 2. endosperm 3. embriyo 4. taç yaprak 5. basit meyve 6. mikrospor
7. meyve 8. varyasyon 9. adaptasyon 10. pestisit 11. herbisit

ÇOKTAN SEÇMELİ

1. E 2. A 3. E 4. B 5. C 6. C 7. D 8. B

AÇIK UÇLU SORULAR

I. Alaska kara kurbağalarında gözlenen kış mevsiminde donma-erime döngüsü canlıya bulunduğu habitata uyum
yapmasını sağlar. Canlı bu sayede yaşadığı soğuk ortam koşullarında hayatta kalır. Diğer kurbağalar arasında göz-
lenmeyen yalnızca bu türe ait olan bu özellik aynı zamanda kalıtsal varyasyondur. Bu kalıtsal varyasyona sahip
bireyler soğuk iklim koşullarında doğal seçilimle hayatta kalır ve ortama adapte olurlar.
II. Alaska kara kurbağalarının yavrularında bu özellik gözlenir. Çünkü bu canlıda meydana gelen kalıtsal bir varyasyondur.
Eşeyli üremede canlı ebeveynlerinden aldığı alellerinde bu özelliği de alacaktır. Bu alellerin başlangıçta ebeveynlerde
oluşması ise çoğunlukla mutasyonlar ve eşeyli üreme ile gerçekleşmiştir. Çünkü kurbağa türlerinin tamamında bu özellik
yoktur. Soğuk ortam koşullarına süreç içinde önce doğal seçilim olur. Doğal seçilime uğramayanlarda da zamanla adap-
tasyon meydana gelir. Adaptasyon gerçekleştiren canlıda bu durum genetik geçişi de sağlar.
III. Bu genetik varyasyon, DNA üzerindeki genin canlının fizyolojik durumunda meydana getirdiği değişim olarak açıkla-
nabilir. DNA üzerindeki bu genden sentezlenen özel protein (nucleating proteins) sayesinde kandaki suyun donması
sağlanmaktadır. Oysa diğer canlılarda enzimlerin çalışması açısından suyun donması tehlikeli bir durumdur.
IV. İstiridyelerin bulundukları zemine göre farklı kabuk şekilleri oluşturması kalıtsal olmayan fenotipik bir değişimdir. Ör-
neğin aynı istiridye farklı bir zemine tutunmuş olsaydı şekli farklı olacaktı. Bu nedenle Alaska kara kurbağasında gözle-
nen donma-erime durumuyla ilişkilendirmek mümkün değildir. Kurbağadaki durum kalıtsal varyasyon sonucu oluşan
adaptasyondur.

BECERİ TEMELLİ

I. İlk çağlarda yaşayan insanlar ihtiyaçlarını karşılamak için üstün özellikteki bitkileri tespit etmişler ve bunları tekrardan üreterek
çoğaltmayı başarmışlardır. Daha sonra yabani bitki türlerinin ıslah edilerek kültüre alınması işlemi gerçekleştirilmiştir. Hâlen üre-
timi yapılan türlerin büyük çoğunluğu çok uzun zaman diliminde değişime uğramış türlerdir. Örneğin ana vatanı Anadolu olan
buğdayın tarımının çok eski devirlerde Karacadağ eteklerinde ve Göbekli Tepe’de yapıldığı bilinmektedir. Mendel’in kalıtımla
ilgili çalışmaları öncesinde yapay seçilim ve melezleme yapıldığı da bilinen bir gerçektir.
II. Hayır, bazen zararlı değişiklikler de ortaya çıkabilir. Örneğin GDO’lu mısır şu şekilde üretilmiştir: Bitkiyi böcek saldırılarına karşı
koruyacak gen, bakteri aracılığıyla mısır bitkisine aktarılmış ve bu mısırlar etanol üretimi ve hayvan yemi olarak kullanılmıştır.
Daha sonra zamanla gıda maddelerine katılmasıyla insanlarda alerji ve diğer sağlık sorunları görülmeye başlanmıştır.
III. Günümüzde bitkilerin kaliteli, yüksek verimli, hastalıklara ve zararlılara karşı dayanıklı ve olumsuz çevre şartlarına karşı direnç-
liliği vb. özelliklerinin yanında muhafaza kolaylığı, sofralık tüketime uygunluk, besin değerinin yüksekliği, görünümünün güzel
olması, teknoloji ve ilaç sanayilerine uygunluk özellikleri aranmaktadır. Bu özellikler çerçevesinde ıslah çalışmaları yapılmaktadır.
IV. Hayvan ıslahında çevresel şartlara dayanıklı, yemden iyi yararlanarak kısa sürede yetişen ve ekonomik açıdan verimli hayvan
ırklarının üretilmesi amaçlanmaktadır. Örneğin tavukçulukta yumurtadan çıkan bir civcivin çok kısa sürede kesilecek büyüklüğe
ulaşabilecek özellikte olması hedeflenmektedir.
V. Eldeki yerli ırkların ıslahı daha uygun olur. Hayvanlar birçok çevresel şartlara uyumlu canlılardır. Hayvanları melezlemeyle kalıtsal
yapılarının ıslahı sağlanmalıdır. Daha sonraki aşamalar için damızlık tespiti ıslah edilen ırkın geleceği açısından önemlidir.

ORTAÖĞRETİM 18 BİYOLOJİ-12
GENEL MÜDÜRLÜĞÜ