Page 58 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

43. Türkiye’nin en ilginç volkan dağlarından biri 44. Aşağıda ülkemize ait verilen oluşumlardan
olan Nemrut Dağı, Tatvan (Bitlis) ilçe merkezi hangisi diğerlerine göre günümüze daha yakın
yakınlarında bulunmaktadır. Van Gölü’nün he- bir jeolojik zamanda meydana gelmiştir?
men batısında bulunan bu dağ, aynı zamanda
Van Gölü’nün oluşumu ve şekillenmesinde etkili A) Toros Dağları
olmuştur. Nemrut Dağı Mesozoyik'te oluşmuş, B) İstanbul ve Çanakkale boğazları
sahip olduğu kraterin Kuvaterner'in sonlarına C) Kütahya linyit yatakları
doğru çökmesiyle de geniş bir kaldera meydana D) Güneydoğu Anadolu’daki petrol yatakları
gelmiştir. Bu çöküntünün içerisinde Türkiye’nin E) Batı Anadolu’daki bor yatakları
en büyük krater gölü olan Nemrut Gölü bulun- 45.
maktadır. Ancak Nemrut Dağı’nın asıl ünü, bu fi- V
ziki özelliklerinden çok MÖ 69 ile MS 72 yılları I III
arasında Kommagene Krallığı Dönemi'nde yapı-
lan tümülüs ve tanrı heykellerini üzerinde bu- IV
lundurmasından kaynaklanmaktadır. II
Parçada sözü edilen Nemrut Volkanik Dağı'yla
ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlış-
tır? Yukarıdaki Türkiye haritasında numaralarla
gösterilen ova ve platolarla ilgili olarak aşağıda-
kilerden hangisi yanlıştır?
A) Bitlis ili sınırları içerisinde yer alması
B) III. Jeolojik Zaman'da oluşması A) I numaralı yerdeki ovanın oluşumunda daha çok
C) Üzerindeki Nemrut Gölü’nün Türkiye’nin en tektonik hareketler etkilidir.
büyük krater gölü olması B) II numaralı yerdeki yeryüzü şekli karstik pla-
D) Van Gölü’nün oluşumu ve şekillenmesinde et- toya örnektir.
kili olması C) III numaralı yerdeki ova oluşumuna göre deltadır.
E) Üzerinde Kommagene Krallığı Dönemi'nde ya- D) IV numaralı yerdeki ova Türkiye fiziki harita-
pılan tümülüs ve tanrı heykellerinin bulunması sında yeşil renkle gösterilir.
(2011-LYS 4) E) V numaralı yerdeki yeryüzü şekli lav platosuna
örnektir.
Değerlendirme
Sorulara verdiğiniz cevapları cevap anahtarından kontrol ediniz. Yanlış cevapladığınız veya doğru cevapla-
manıza rağmen tam olarak anlaşılamadığını düşündüğünüz soruları yansıtan konuları tekrar ediniz. Cevap-
larınızın tümü doğru ise bir sonraki öğrenme faaliyetine geçiniz.

Aşağıdaki kontrol listesi, bu bölümde edindiğiniz bilgileri değerlendirebilmeniz amacıyla
hazırlanmıştır. Size uygun olan seçeneği işaretleyiniz.

KONTROL LİSTESİ
Değerlendirme Ölçütleri Evet Hayır
1. Dünya’nın tektonik oluşumunu ve bu oluşum sürecinin etkilerini açıklayabilirim.

2. Kayaçların özellikleri ile yeryüzü şekillerinin oluşum süreçlerini ilişkilendirebi-
lirim.

3. İç ve dış kuvvetler ile bunların yeryüzü şekillerinin oluşum sürecine etkilerini
açıklayabilirim.

4. Türkiye’deki başlıca yeryüzü şekillerini ve bunların oluşum süreçlerine iç-dış
kuvvetlerin etkilerini söyleyebilirim.
Değerlendirme
Değerlendirme sonunda “Hayır” cevabı verdiğiniz ölçütleri tekrar gözden geçiriniz. Anlaşılmadığını
düşündüğünüz ölçütleri içeren konuları tekrar ediniz. Bütün cevaplarınız “Evet” ise bir sonraki bölüme
geçebilirsiniz.

68