Page 62 - Coğrafya 10 | 1.Ünite

DOĞAL SİSTEMLER

Yeryüzündeki sular sürekli döngü hâlindedir. Suların bir kısmı, Güneş'ten gelen enerji sonucu oluşan
buharlaşma ve bitkilerin terlemesi yoluyla su buharı olarak atmosfere karışır. Su buharı, atmosferde uğ-
ramış olduğu bazı faaliyetler sonucu yağış olarak tekrar yeryüzüne iner. Karalara inen yağışların bir kısmı,
yer altına sızarak yer altı sularını oluştururken bir kısmı da yüzeysel akışa geçerek akarsularla göllere ve
denizlere ulaşır. Suyun bu hareketine su döngüsü (hidrolojik döngü) adı verilir (Görsel 1.68). Su döngüsü
yoluyla dünyanın mevcut su potansiyeli, mükemmel bir şekilde sürekli yenilenmektedir. Ancak aşırı tüketim
ve kirlenme, kullanılabilir su kaynaklarının günden güne azalmasına neden olmaktadır.

Yoğuşma
Kar
Yağmur

Terleme

Yer üstü sularının Yüzeysel akış
Buharlaşma buharlaşması

Sızma
Yer altı akışı

Görsel 1.68: Su döngüsü
Yeryüzündeki su kaynaklarının yaklaşık %97,5'ini suları tuzlu olan deniz ve okyanuslar; %2,5'lik kısmını
ise buzullar, yer altı ve yer üstü suları oluşturmaktadır. Tatlı suların yaklaşık %99,7'lik kısmı buzullar ve yer
altı sularında bulunmaktadır. Dolayısıyla yeryüzündeki tatlı suların çok az bir kısmı yani %0,3'ü yüzey sula-
rından oluşmaktadır (Grafik 1.1).

%29 Kara %71 Su

Yer altı suları
Toprak nemi
%30,8
Bataklıklar
Donmuş toprak
%97,5 Tuzlu su
Su
%68,9
Buzullar ve kalıcı
kar tabakaları

Tatlı Su

%2,5 Tatlı su %0,3
Yüzeydeki tatlı sular
Grafik 1.1: Dünyadaki su kaynaklarının dağılımı (www.bilimteknik.tubitak.gov.tr)
(göl ve nehirler)
72