Page 24 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10

1.
Ünite Hücre Bölünmeleri

Mayoz I

Mayoz I, çekirdek bölünmesi I (karyokinez I) ve sitoplazma bölünmesi I (sitokinez I) şeklinde gerçekleşir. Aşağıda
2n = 6 kromozomlu bir hayvanın eşey ana hücresine ait mayoz örneği verilmiştir.

Çekirdek Bölünmesi I (Karyokinez I)

Profaz I: Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur. Kroma-
tin iplikler kromozomlara dönüşür. Homolog kromozom- • Krossing over DNA’daki
nükleotit ve gen sayısı-
lar yan yana gelir. Yan yana gelen homolog kromozom
nı değiştirmez. Nükleotit
çiftleri tetrat (dörtlü kromatit grupları) oluşturur.
dizilimini ve gen çeşidini
Tetrat grubundaki homolog kromozomların kardeş
değiştirir.
olmayan kromatitlerinin birbiriyle sarmal yapmasına
• Genler arası uzaklık arttık-
sinapsis adı verilir. Kromatitlerin birbirine temas böl-
ça krossing over gerçekleş-
gelerine kiyazma denir. Homolog kromozomların kardeş
me olasılığı artar.
olmayan kromatitleri arasında krossing over adı verilen
gen değiş tokuşu olabilir.
Sentrozomlar zıt kutuplara çekilir ve iğ ipliklerini
organize eder. İğ iplikleri kromozomlara tutunur.

tetrat kromozom sayısı
sayısı =
2
Metafaz I: Homolog kromozom çiftleri tetratlar hâlin- sentromer = kromozom
sayısı sayısı
de hücrenin ekvator düzlemine rastgele dizilir.
kromatit = kromozom
sayısı sayısı x 2

Anafaz I: İğ iplikleri kısalır. Homolog kromozomlar zıt
• Mayoz I’in amacı, kromozom
kutuplara doğru göç etmeye başlar. sayısını yarıya düşürmektir.
• Tetrat, sinapsis ve kiyazma
sadece profaz I’e ait kavram-
lardır.
• Mayoz I anafazında sentro-
mer bölünmesi gözlenmez.

Telofaz I: Homolog kromozomlar zıt kutuplara ulaşır.
Böylece her kutupta bir takım kromozom bulunur. Bu
kromozomların çevresinde yeniden çekirdek zarı oluşur.
İğ iplikleri kaybolur. Oluşan hücrelerde kromozom sayısı Gametler her zaman mayozla
yarıya iner. Sitoplazma boğumlanmaya başlar. oluşmaz. Örneğin erkek arıda
gamet oluşumu mitozla olur.

Sitoplazma Bölünmesi I (Sitokinez I)
Sitoplazma bölünmesi genellikle telefaz I ile aynı zamanda gerçekleşir. Hayvan hücresinde boğumlanmayla, bitki
hücresinde orta lamel oluşumuyla sonuçlanır. Bölünmenin sonunda kromozom sayısı ana hücrenin yarısı olan iki
haploit hücre meydana gelir.

24