Page 26 - DEFTERİM BİYOLOJİ 10

1.
Ünite Hücre Bölünmeleri

ETKİNLİK-4

Aşağıdaki tabloda hayvan ve bitki hücresinde mitotik evrede, mayoz I’de ve mayoz II’de gerçekleşen olaylar
verilmiştir. Bu olayların hangi evrelerde gerçekleştiğini (√ ) işareti ile belirtiniz.

Hayvan Hücresi Bitki Hücresi
Gerçekleşen Olaylar
Mitotik Mayoz I Mayoz II Mitotik Mayoz I Mayoz II
Evre Evre
1. Bölünmeye başlamadan önce DNA kendini eşler.

2. Bölünmeye başlamadan önce sentrozom eşlenir.
3. Çekirdek zarı ve çekirdekçik kaybolur.

4. Sitokinezde orta lamel oluşur.
5. Sitokinezde boğumlanma gerçekleşir.

6. İğ iplikleri oluşur.
7. Sentromer bölünmesi gerçekleşir.
8. Kardeş kromatitler ayrılır.

9. Homolog kromozomlar ayrılır.
10. Tetrat, sinapsis oluşur. Krossing over gerçekleşir.

11. Kromozomlar ekvator düzlemde tek sıra hâlinde sıralanır.

EŞEYLİ ÜREME
Eşeyli üreme, haploit gametlerin birleşmesiyle (döllenmeyle) diploit yeni bir canlı meydana gelmesidir.
Eşeyli üreme sonunda yeni gen kombinasyonlarına sahip bireyler meydana gelir. Bu nedenle tür içinde genetik
çeşitlilik oluşur.
Eşeyli üreme, eşeysiz üremeye göre fazla zaman ve enerji gerektirir. Ancak bireylerin değişen çevresel etkenlere
karşı üreme başarısı ve hayatta kalma şansı yüksektir.
Toprak solucanı, yassı solucan, istiridye gibi bazı omurgasız hayvanlarda ve bazı bitki türlerinde erkek ve dişi
gamet aynı canlı tarafından üretilir. Bu canlılara hermafrodit denir. Bazı hermafrodit canlılar kendilerini dölle-
yebildiği hâlde birçok canlı kendini döllemeyi önleyen adaptasyonlara sahiptir. Bu adaptasyonlar tür içi çeşitlilik
olasılığını artırır.

Dişi birey (2n) Erkek birey (2n)
Yeni gen kombinasyonlarının oluşumunda mayoz, döllenme ve
mutasyon etkilidir.
Mayoz Mayoz

Yumurta Sperm
(n) (n)
Tür içi kromozom sayısı eşeysiz üreyen canlılarda mitozla, eşeyli
üreyen canlılarda mayozla ve döllenmeyle sabit tutulur.
Döllenme

Zigot (2n)
• Prokaryotlarda mitoz, mayoz ve döllenme gerçekleşmez.
Embriyonik gelişim
• Bitkide tohum oluşumu eşeyli üremenin gerçekleştiğinin
Yeni birey (2n) göstergesidir.
• Eşeyli üreme canlının adaptasyon yeteneğini artırır.
Görsel 13: İnsanda döllenme ve birey oluşumu

26