Page 24 - Defterim- Coğrafya 10

DOĞAL SİSTEMLER

Notlarım
17. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümlelerde yer alan boşlukları uygun ifadeler ile tamamlayınız.

volkan bombası, maar, kaldera, lav, volkan konisi, krater

a) Volkanik bir çıkış noktasının soğuyup katılaştığı uzunca bir durgunluk döneminden
sonra yeniden patlayarak genişlemesi sonucu oluşan volkan ağzına ………………………..
adı verilmektedir.
b) Volkan bacasından yüzeye çıkan ve yarı akışkan şekilde yüzeyi örten unsurlara
……………………….. adı verilmektedir.
c) Volkanik alanlarda yoğun gaz birikimi sonucunda meydana gelen patlama ile düz
bir arazide oluşan büyük volkanik çukurluklara …………………………….. denilmektedir.
Volkanlardan çıkan malzemelerin üst üste yığılarak oluşturduğu yükselti sonucu
…………………………………… meydana gelmektedir.
ç) Volkanik patlamalar sonucu açığa çıkan en büyük katı unsurlara ......................................
............................ denir.

Yeryüzünde volkanik alanlar insanlar açısından tehlikeli alanlar oluşturur. Tarih boyunca
pek çok insan volkanik patlamalara bağlı olarak hayatını kaybetmiştir. Ancak buna
rağmen insanlar bu volkanik alanları yerleşim alanı olarak kullanmaya devam etmiş ve
bu alanlarda genellikle nüfus yoğunluğu fazla olmuştur.

Görsel: Vezüv Yanardağı çevresi (İtalya)

ÖSYM NE SORDU?

Yer kabuğunun zayıf ve dirençsiz alanlarından yükselen magma, yer kabuğunun altında
kayaçları ve bunlara ait özel şekilleri oluşturur. Yer kabuğunun derinlerinde magmanın
soğumasıyla oluşan bu şekiller zamanla üzerindeki yapının aşınmasıyla yeryüzünde
görünür hâle gelir.

Aşağıdakilerden hangisi bu yolla oluşmuş bir yer şeklidir?

A) Dayk B) Maar C) Krater D) Kaldera E) Volkan konisi
2015 / YGS
Çözüm:

Dayk bir derinlik volkanizması şeklidir. Diğer şıklardaki volkanik şekillerin tamamı
yüzey volkanizmasıdır.
Cevap: A
22