Page 149 - Defterim - Felsefe 10

Soru Köşesi Modern dünyamızda tek bir bilim felsefesi var: modern bilimlerin felsefesi. Buna

bilimin kendi kendisinin yorumu veya bilimin bilimsel kurumlar tarafından yapılan
yorumu da diyebiliriz. Bilim, bilimin hem davalı hem davacı hem de yargıç olduğu
bir mahkemede yargılanmaktadır. Neyin bilim olduğuna bu mahkemede karar ve-
rilmekte, bu mahkemeden geçiş izni alamayan her unsur bilim dünyasından kovul-
maktadır. Böyle bakıldığında bütün bilgi türlerini yargılayabilecek adil mahkeme
bulmak güç gibi görünüyor.
Bu parçada sözü edilen güçlüğün nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
A) Yeniliklere açık olmama
B) Olumsuz eleştirilere karşı koyma
C) Bilgileri sorgulamada yine bilimin ölçütlerini kullanma
D) Ön yargılardan kurtulamama
E) Bilimin gelişme sürecini tamamladığını düşünme
(2009-ÖSS)

Çözüm “Bilim, bilimin hem davalı hem davacı hem de yargıç olduğu bir mahkemede yargı-
lanmaktadır.” cümlesinde dile geldiği şekliyle bütün bilgi türlerini değerlendirecek
adil bir mahkeme yoktur. Çünkü tek bilim felsefesi bilimin kendi yorumudur ifa-
desiyle anlatılmıştır. Bilgiyi değerlendirme ve sorgulamada ölçüt olarak bilim ele
alınmıştır. Cevap: C

Bilimin Özellikleri ve Sınıflandırılması

Bilimin bazı özelliklerine aşağıda yer verilmiştir.

Nesneldir. Olgusaldır. Eleştireldir. Birikimli ilerler.

Yöntemlidir. Genelleyicidir. Tutarlıdır. Rasyoneldir.

Evrenseldir. Sistemlidir. Genelgeçerdir.

Filozoflar bilimle ilgili farklı sınıflandırmalar yapmışlardır. Bilimler ele aldıkları inceleme
konularının özelliklerine, yöntemlerine ve amaçlarına göre sınıflandırılmıştır. Bilimleri üç
farklı gruba ayırmak mümkündür.

Sosyal Bilimler Fen Bilimleri
Formel Bilimler
İnsan Bilimleri Doğa ve Yaşam Bilimleri
• Tarih • Fizik • Matematik
• Psikoloji • Kimya • Mantık
• Sosyoloji • Astronomi
• Beşeri Coğrafya • Coğrafya
• Antropoloji • Biyoloji
• Ekonomi
• Siyaset Bilimi

147