Page 88 - DEFTERİM FİZİK 10

2. Ünite: Basınç ve Kaldırma Kuvveti
Notlarım
2.1. BASINÇ

2.1.1. BASINÇ VE BASINÇ KUVVETİ KAVRAMLARININ KATI, DURGUN
SIVI VE GAZLARDA BAĞLI OLDUĞU DEĞİŞKENLER

√ İş makinelerinde tekerlek yerine
neden paletler kullanılır (Görsel 2.1).
√ Dikiş iğnelerinin ucu neden sivridir?
√ Baraj duvarlarının alt kısmı neden
daha kalındır? (Görsel 2.2)
Görsel 2.1 Görsel 2.2

Başparmağımız ile işaret parmağımız arasına
aldığımız bir kalemi hafifçe sıkıştırdığımızda
(Görsel 2.3) iki parmağımıza da eşit büyüklükte
kuvvet etki eder. (Newton’un etki-tepki yasası)
Ancak kalemin sivri ucunda daha fazla acı
hissederiz. Bu olayın sebebi basınçtır.
Görsel 2.3
Peki, basınç nedir; hangi faktörlere bağlıdır?

Katılar ve sıvılar ağırlıklarından dolayı, kapalı kaplardaki gazlar ise
moleküllerinin titreşim hareketi sebebiyle temas ettiği yüzeylere kuvvet
uygular. Bundan dolayı katılar, basınç etkisini sadece üzerinde bulunduğu
düzlemde; sıvı ve gazlar etkileşimde bulundukları bütün yüzeylerde
meydana getirir.

F
Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvetin
büyüklüğüne basınç denir. Basınç P ile gösterilir�
Basıncı meydana getiren kuvvete (yüzeyin
tamamına etki eden dik kuvvete) ise basınç kuvveti F
A
(F) denir�

Görsel 2.4'teki gibi A yüzey alanına F büyüklüğünde Görsel 2.4
bir kuvvet etki ederse yüzeyde oluşan basınç,

Basınç kuvveti F
Basınç = P = bağıntısıyla ifade edilir.
Yüzey alanı A

Basınç kuvveti = Basınç . Yüzey alanı F = P . A şeklinde de ifade edilebilir.

Basıncın birimi SI’da pascal (Pa) dır. Basınç kuvvetinin birimi N ve yüzey alanın
birimi m olduğundan 1 Pa = 1 N/m dir. Basınç skaler bir büyüklüktür.
2
2

88