Page 126 - DEFTERİM TARİH 10

Osmanlı’nın İlk Düzenli Ordusu Yaya ve Müsellemler
• Osmanlı Devleti’nin ilk düzenli ordusu yaya ve müsellemlerdir. Fetih hareketleri-
nin planlı ve disiplinli bir şekilde yönetilmesi için Bursa’nın Fethi’nden sonra Vezir
Alâeddin Paşa ve Bursa Kadısı Çandarlı Kara Halil’in teklifleri doğrultusunda
oluşturulmuştur. Türk gençlerinden kurulan ordunun atsız askerlerine “yaya”, atlı
askerlerine “müsellem” adı verilmiştir.
Bilgi Havuzu
• Yaya ve müsellemler halktan ayırt edilebilmek için kendilerine özgü kıyafetler
Eyalet yöneticisi
giymişlerdir.
olan beylerbeyi,
• Yaya ve müsellem ordusunda yer alan ya-
savaş dönem-
yalar onar ve yüzer kişilik birliklere ayrıl-
lerinde kendine
mıştır. Müsellemler ise otuz kişi bir ocağı
bağlı birliklerle
meydana getirecek şekilde gruplandırılmış-
seferlere katıl-
tır.
mıştır.
• Yaya ve müsellemler, savaş dönemlerinde
günlük iki akçe maaş almış; barış dönem-
lerinde ise kendilerine verilen topraklarda
tarımla uğraşmış ve vergiden muaf tutul-
muşlardır.
• Osmanlı Devleti’nin Hassa ordusu sayılan ilk
düzenli birlikler sayesinde sınırlar genişlemiş
ve fetih hareketleri hızlanmıştır.
• Osmanlı Devleti’nde Kapıkulu Ocağının
Bilgi Havuzu
kurulmasıyla yaya ve müsellemler önemini
Osmanlı Dev-
kaybetmiş, geri hizmetlerde görev almaya
leti’nin askerî
başlamışlardır. Kapıkulu Askeri (Temsilî)
teşkilatında kara
kuvvetlerinin
yanı sıra deniz

Azebler kuvvetlerinin de
önemi büyüktür.
• Orhan Bey Dönemi’nde gönüllü Türk gençlerinden seçilen Osmanlı Dev-
ve beylerbeyinin hizmetinde savaşlara katılan Azeb teşkilatı leti’nde ilk do-
oluşturulmuştur. Azebler sayesinde devlet, askerliği benimse- nanma, Orhan
miş; disiplinli ve her an savaşa hazır bir ordu edinmiştir. Bey Dönemi’nde
• Yeniçeri Ocağının kurulmasından sonra Azebler görevlerine Karesioğulları’nın
öncü birlikler olarak devam etmişlerdir. alınmasıyla ku-
rulmuştur. İlk
tersane ise Orhan
Bey Dönemi’nde
Osman Bey, fethettiği toprakları silah arkadaşlarına tımar
Karamürsel’de
olarak dağıtmıştır. Tımarın kurumsallaşması ise Orhan Bey
açılmıştır.
Dönemi’nde gerçekleşmiştir. Dağıtılan bu toprakların geli-
rinden, ilerleyen yıllarda tımar sahipleri Türklerden oluşan
ve “cebelü” adı verilen atlı askerler yetiştirmiştir. Tımar
sistemi sayesinde fetihler hızlanmış, ele geçirilen topraklar-
da kalıcı olunmuş, tarımsal üretim artmış ve devlet hazi- Bilgi Havuzu
nesinden para çıkmadan güçlü bir ordu kurulmuştur. İlk düzenli birlik-
Ak börk
lerin halktan ayırt
edilebilmesi için
başlarına ak börk
giymesi kararlaştı-
rılmıştır.

125