Page 136 - DEFTERİM TARİH 10

YENİÇERİLER VE DEVŞİRME SİSTEMİ

• Osmanlı Devleti’nde sınırların hızla genişlemesi üzerine daimî bir orduya ihtiyaç duyul-
muştur.
Bilgi Havuzu
Pencik usulü, sa-
I. Murad Dönemi’nde
vaşta esir edilen-
• Edirne’nin Fethi’nden sonra ulemadan Karamanlı Kara Rüstem ile Kazasker lerden beşte birinin
Çandarlı Kara Halil Paşa’nın önerisiyle Pencik sistemi uygulanmaya başlan- devlet hizmetine
mıştır. alınarak yetiştiril-
• Kazasker Çandarlı Kara Halil Paşa, Pencik sistemi ile toplanan esirlerin genç mesidir. Osman-
ve güçlü olanlarından yeni bir askerî ocak kurulması fikrini ileri sürmüş; ku- lı’dan önceki Türk
rulan bu yeni teşkilata Yeniçeri Ocağı adı verilmiştir. Yeniçeri Ocağı, Kapıkulu İslam devletlerinde
Ocaklarının temelini oluşturmuştur. uygulanmış gulâm
• Yeniçeri Ocağına asker yetiştirmek amacıyla Gelibolu’da Acemi Ocağı açılmış, sisteminin benze-
bu ocağa ilk dönemlerde Pencik usulü ile alım yapılmıştır. ridir.

• Avrupa’nın ilk daimî ordusu Yeniçeri Ocağı, Osmanlı sultanlarının merkeziyetçi otorite-
sinin başlıca göstergesi ve koruyucusu olmuştur.

Bilgi Havuzu
Yeniçeriler, başları-
na börk adı verilen
beyaz keçeden bir
başlık takmışlardır.

Yeniçeri Ordusu (Temsili)

• Ankara Savaşı’ndan sonra fetihlerin bir süre durması üzerine Pencik sistemi devam et-
tirilememiş, Kapıkulu Ocaklarının asker ihtiyacını karşılamak amacıyla devşirme yönte-
miyle Rumeli’den asker alınmıştır.
• Devşirme sistemi ilk olarak Çelebi Mehmet Dönemi’nde uygulanmış, II. Murad Döne-
mi’nde kanun hâline getirilmiştir. Osmanlı’nın ilk dönemlerinde sadece Balkanlardaki
topraklarda uygulanan bu sistem zamanla ve ihtiyaç dâhilinde imparatorluk sınırları
içerisindeki bütün Hristiyan halkı kapsayacak şekilde düzenlenmiştir.

Devşirme Sistemi
Osmanlı halkından, şartları elverişli Hristiyan çocukların belli bir eğitimden geçirildik-
ten sonra devlet hizmetine alınmasıdır.
• Toplanacak çocukların nitelikleri Devşirme Kanunu’nda belirtilmiştir.
Kanun’a göre
» sekiz-on sekiz yaş arasındaki çocuklar (özellikle on dört-on sekiz yaş arasındakiler),
» Hristiyan soylu ailelerin, papazların, iki veya daha fazla erkek çocuğu bulunan aile-
lerin sağlıklı çocukları (Tek oğlu olan ailenin çocuğu alınmazdı.),
» orta boylu çocuklar (Uzun boylu ve fiziği düzgünler saraya alınırdı.) devşirilmiştir.

135