Page 222 - DEFTERİM TARİH 10

I. Selim Dönemi’nde Osmanlı-İran ve Osmanlı-Memlûk İlişkileri

Bilgi Havuzu
Safeviler, 1501-
1736 yılları ara-
sında İran’da
hüküm süren bir

hanedanlıktır. Sa-
fevi Devleti’ni ku-
ran Şah İsmail,
Akkoyunlu Devle-
ti’ni yıkarak Doğu
Anadolu’yu ele ge-
I. Selim Dönemi (1512-1520)
çirmiş ve Osmanlı
ile komşu olmuştur.
İran Seferi Mısır Seferi
* * *

Memlûk Devleti;
Nedenleri Nedenleri
Merkezi Mısır ol-
- Safevilerin Osmanlı’ya karşı Memlûk ve - Olası bir Memlûk-Safevi birleşmesini
mak üzere Suriye,
Venedik ile ittifaklar kurması engelleme düşüncesi
Lübnan, Filistin ve
- Safevilerin Anadolu’daki konargöçer - İki devlet arasında Dulkadiroğulla-
Hicaz’da hüküm
Türkmenleri Osmanlı aleyhine kışkırtması rı Beyliği toprakları üzerinde rekabet
süren bir Türk
- Doğu sınırlarının ve ticaret yollarının yaşanması
devletidir (1250-
güvenliğini sağlama düşüncesi - Doğu Akdeniz limanlarını elinde bu-
1517).
- I. Selim’in Türk İslam dünyasının lider- lunduran Memlûk Devleti’nin Baharat
liğini elde etme arzusu Yolu ticaretini kontrol altında tutması * * *
- Osmanlı’nın, Abbasi halifesini Mısır’da
Çaldıran Zaferi so-
himaye eden Memlûklulara son vererek
nucunda İpek Yo-
İslam dünyasında saygınlık kazanmak
lu’nun Tebriz-Ha-
istemesi
lep ve Tebriz-Bursa
güzergâhı Osmanlı
Çaldıran Turnadağ Mercidabık Ridaniye
kontrolüne geçmiş-
Muharebesi Muharebesi Muharebesi Muharebesi
tir.
(1514) (1515) (1516) (1517)
- Osmanlı, savaşı - İran Seferi dö- - Osmanlı, savaşı - Kahire’nin doğu-
kazanmış; Tebriz’i nüşünde Şah İsmail kazanmış; Memlûk sunda gerçekleşen
almış ve Doğu Ana- ile iş birliği içinde- Sultanı Kansu Gavri savaşın galibi Os-
dolu’yu ele geçir- ki Dulkadiroğulları savaş sırasında ha- manlı olmuştur.
miştir. üzerine yürünmüş- yatını kaybetmiştir. - Mısır, Osman-
- Safevi tehlikesi tür. - Suriye, Osmanlı lı topraklarına
bir süre için önlen- - Osmanlı, savaşı topraklarına katıl- katılmış ve Mem-
miştir. kazanmış ve Dulka- mıştır. lûk Devleti tarihe
- Birçok sanat- diroğulları Beyliği’ne - Kışı Şam’da karışmıştır.
çı ve bilim insanı son vermiştir. geçirdikten sonra - Hicaz bölgesinde
İran’dan İstanbul’a - Memlûklularla sefere devam eden bulunan Mekke ve
getirilmiş, Osmanlı sınır komşusu olun- I. Selim, Kudüs’ü Medine, Osmanlı
bilim ve sanatında muştur. de alarak Filistin topraklarına katıl-
Fars kültürünün üzerinden Mısır’a mıştır.
etkisi artmıştır. ulaşmıştır.
221