Page 283 - DEFTERİM TARİH 10

Divân-ı Hümâyun
• Osmanlı merkez teşkilatının en önemli kurumu Divân-ı Hümâyun, Topkapı Sarayı’nın
Birun bölümünde Kubbealtı denen salonda toplanırdı. Devletin üst düzey siyasi, idari,
Bilgi Havuzu adli, mali ve askerî konularının görüşüldüğü yerdi.
Osmanlı Devle-
ti’ndeki Divân-ı • Örfi kanunların yapıldığı Divân-ı Hümâyun, yüksek yargı ve icra (yürütme) birimiydi.
Hümâyun, önceki
İslam devletlerinde
de görülen merkez
divanların en geliş- Klasik Dönem Divân-ı Hümâyun Üyeleri ve Görevleri
miş şeklidir.
Orhan Bey za- Vezîriâzam Vezirler Kazaskerler Defterdarlar
manında kurulan
Divân-ı Hümâyu- Devletin mali
nun XVIII. yüzyıl Yargı ve eğitim işlerinden birinci
başlarından itiba- teşkilatının başın- derece sorumlu
ren önem ve işlevi da bulunur. Kendi kimselerdir. Baş-
azalmıştır. Devlet işlerinde bölgelerindeki kadı langıçta sadece
padişahın mutlak ve müderrislerin bir defterdar
Divân-ı Hümâ- Vezîriâzama devlet
vekilidir ve onun atama, terfi ve az- varken devletin
yun; günümüzdeki işlerinde yardımcı
mührünü taşır. linden sorumludur. büyümesi ve mali
Bakanlar Kurulu, olur. Sayıları dö-
Fatih Dönemi’n- Fatih’ten itibaren işlerin çoğalma-
Anayasa Mahke- nemlere göre üç
den itibaren Di- kazasker sayısı sıyla Fatih Döne-
mesi, Danıştay, ila yedi arasında
vân-ı Hümâyuna Rumeli ve Anado- mi’nde sayısı ikiye
Yargıtay gibi ku- değişmiştir.
başkanlık etmiştir. lu kazaskeri olmak (Rumeli-Anadolu
rumların görevini
üzere ikiye çıkarıl- defterdarı) çıka-
yerine getirmek-
mıştır. Rumeli ka- rılmıştır. Rumeli
teydi.
zaskeri protokolde defterdarı baş
diğerinden öndedir. defterdar kabul
edilmiştir.

Nişancı Yeniçeri ağası Kaptanıderya Şeyhülislam

Bilgi Havuzu
Reisü’l-küttâb,
Ferman, berat
Divân-ı Hümâyun
gibi belgelere Donanma ko-
kâtiplerinin başıydı Divân-ı Hümâ-
padişahın tuğ- Yeniçerilerin mutanıdır. Vezir
ve nişancıya bağ- yunda alınan
rasını çekmiş; komutanıdır. rütbesinde olanlar
lı görev yapardı. kararların şeri
devletin arazi ve Vezir rütbesine XVI. yüzyıldan iti-
Divan çalışmala- kanunlara uygun-
tımar kayıtlarını sahip olanlar baren İstanbul’da
rında fiilen görevli luğu konusunda
tahrir defterine Divân-ı Hümâyu- bulunduğu za-
olmakla beraber fetva verir. Divan
kaydetmiş; iç ve na katılmıştır. manlarda Divana
Divân-ı Hümâyun üyesi değildir.
dış yazışmaları katılmıştır.
üyesi değildi.
yürütmüştür.

282