Page 275 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10

P. 275

Bilgi Havuzu

“mı / mi / mu / mü” soru eki de birleşik cümle oluşturabilir.
Sevgi dendi mi Yunus’u hatırlarım.
yan cümle

9. Etkinlik: Aşağıdaki parçadan basit, birleşik, sıralı ve bağlı cümle örnekleri bularak tablodaki
ilgili alana yazınız.
Kiralık Konak’tan
(…)
Naim Efendi, evvela damadı, sonra torunları sayesinde daha nelere alışmıştı... Biçare adam, kızı
evlendiği günden beri, aşağı yukarı yirmi senedir, her gün bir eski itiyada veda etmekten ve her
gün yeni bir mecburiyete katlanmaktan başka bir şey yapmıyor. Ne Cihangir’deki konağında
ne Kanlıca’daki yalısında ihtiyar ve yorgun vücudunu dinlendirecek bir köşecik kalmıştır.
Bundan beş sene evveline kadar hiç değilse, karısı yanı başında idi; rahatını, huzurunu mümkün
mertebe koruyordu. Zira bu ihtiyar kadın ölünceye kadar, evinin içinde hâkim ve amir kaldı. O,
hayatta bulundukça ne kızının ne damadının ne torunlarının eve ait umurda (işlerde) o kadar
hüküm ve nüfuzları olmadı. Gerçi, her biri kendi havasına, kendi dairesine ve kendine göre bir
hayat yapmıştı; fakat gerek yalının, gerek konağın umumi nizamı bu iradeli ev kadınının elinde
idi. Naim Efendi’nin haremi Nefise Hanımefendi’nin bu nizamı eski usul ile töreler arasında
muhafaza ve idare etmek için dışarıda bir ihtiyar uşaktan, içeride geçkin bir kalfadan başka
icrail (yürütecek, yerine getirecek) vasıtası olmadığı halde, evin her şeyi yine yolunda giderdi;
zira, her yeni gelen hizmetçiye birkaç gün içinde istediği terbiyeyi vermek, bu kadına has
fevkaladeliklerdendi. Vakıa (…) fazla azarlardı; bunun içindir ki son zamanlarda yeni hizmetçi
bulmak hususunda epeyce müşkülat çeker oldulardı. Biçare Nefise Hanımefendi, denilebilir ki
biraz da bu kahır yüzünden öldü. (…)
Yakup Kadri Karaosmanoğlu

Yapısına Göre Cümleler Cümleler

....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Basit cümle
.....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Birleşik cümle .....................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................

273

270 271 272 273 274 275 276 277 278 279 280