Page 280 - DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 10
P. 280
2. Etkinlik: Aşağıda birleşik kelimelerin yazımıyla ilgili örnek kelimeler ve bu kelimelerin
yazımıyla ilgili kurallar verilmiştir. Örnek kelimelerin başındaki rakamları kuralların
başındaki daireye yazarak kelimeleri ve kuralları eşleştiriniz.
IV a EŞLEŞTİRME
I ayaküzeri a) Renk adlarıyla kurulan bitki, hayvan veya hastalık adları bitişik
yazılır.
II limon sarısı b) Somut olarak yer belirten alt ve üst sözleriyle oluşturulan
birleşik kelime ve terimler ayrı yazılır.
III menolunmak
c) Ses düşmesine uğrayan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
ç) Birleşme sırasında kelimelerinden hiçbiri veya ikinci kelimesi
IV imambayıldı
anlam değişikliğine uğramayan birleşik kelimeler ayrı yazılır.
V sütlaç d) Somut olarak yer bildirmeyen alt, üst ve üzeri sözlerinin sona
getirilmesiyle kurulan birleşik kelimeler bitişik yazılır.
VI başkomutan
e) Özgün biçimleri tek heceli bazı Arapça kökenli kelimeler
etmek, edilmek, eylemek, olmak, olunmak yardımcı fiilleriyle
birleşirken ses düşmesine, ses değişmesine veya ses türemesine
VII karadut
uğradıklarında bitişik yazılır.
VIII su altı f) Renk sözü veya renklerden birinin adıyla kurulmuş isim
tamlaması yapısındaki renk adları ayrı yazılır.
IX köpek balığı g) Dilimizde her iki ögesi de asıl anlamını koruduğu hâlde yaygın
bir biçimde gelenekleşmiş olarak bitişik yazılan kelimeler vardır.
3. Etkinlik: Aşağıdaki parçada numaralı yerlere gelmesi gereken noktalama işaretlerini
tablodaki uygun yerlere yazınız.
Samim önüne bakıyordu. Bekledi (I) Selmin’in devam etmeyeceğini anlayınca hadise
karşısındaki bütün reaksiyonlarını gizleyen renksiz bir sesle sordu (II)
(III) Niçin yaptın bunu (IV)
Kız cevap vermedi. Gözleri bulanıktı. Samim biraz daha bekledi. Dayı olmanın verdiği bir hakla
değil, iki münevver (aydın) arkadaş olmanın verdiği bir cesaretle bunları öğrenmek istediğini
ona hissettiren bir dostluk tonuyla sordu (V)
(VI) Niçin Selmin? Onu seviyor musun?
(VII) Hayır (VIII)
Peyami Safa, Yalnızız
I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII.
278