Page 97 - Defterim Biyoloji - 9

2.
Ünite Hücre

KOFUL

ç) Kontraktil
a) Besin kofulu
(Kasılgan) koful
b) Salgı kofulu c) Depo kofulu
Genç hücreler-
de kofullar daha
küçüktür. Hücre
yaşlandıkça koful a) Besin Kofulu
büyür.

• Besinlerin endositoz yoluyla hücreye alınması sonucunda oluşan ke-
seciklere besin kofulu denir.
• Amip, paramesyum gibi bir hücreli canlılarda ve insanların akyuva-
rında bulunur.
• Besin kofulundaki maddeler lizozomlardaki sindirim enzimleri ile-
parçalanır.

b) Salgı Kofulu

• Golgi aygıtında üretilen salgıların ve metabolizma sonucu meydana
gelen atık maddelerin hücre dışına verilmesini sağlayan keseciklere
salgı kofulu denir.
• Böcekçil bitkiler ve ayrıştırıcı mantarlar, sindirim enzimlerini salgı
kofulları ile dışarı atar.

c) Depo Kofulu

• Bitkilerde zehirli maddelerin, atıkların, boya maddelerinin, kökler-
den suyla birlikte alınan tuzun fazlasının, organik asitlerin, yağ ve
havanın bitki hücrelerinde biriktirildiği keseciklere depo kofulu denir.
• Sonbaharda yaprak dökümüyle depo kofulundaki atıklar bitkiden
uzaklaştırılır.
• Bitki hücreleri olgunlaştıkça küçük depo kofulları birleşerek büyük
merkezî kofulu oluşturur.
Bazı bitkilerin
hücre kofulların-
da asit ve bazlarla
renk değiştirebilen
boya maddeleri ç) Kontraktil (Kasılgan) Koful
bulunur. Bu mad-
deler, çiçeklerdeki
taç yaprakların ve • Kasılarak hücre içine giren fazla suyu tuzla birlikte dışarı atar.
meyvelerin • Kofulun etrafını saran ve kasılabilen ipliksi yapıların kasılması sıra-
renklenmesinde sında ATP kullanılır.
etkilidir.
• Tatlı sularda yaşayan amip, paramesyum, öglena gibi ökaryotik tek
hücreli canlılarda bulunur.

96