Page 62 - Defterim Coğrafya - 9

Notlarım

Ölçek
Haritanın ölçeği iki farklı yöntemle gösterilir.

Kesir Ölçek Çizgi (Grafik) Ölçek Bilgi Havuzu

Kesir ölçek ile ölçeğin paydası
arasında ters orantı vardır.
Küçültme oranı, eşit bölmeli (çentik)
Küçültme oranı kesirli şekilde gösterilir. 1/5.000
bir doğru üzerinde gösterilir. Çizgi öl-
1/10.000
çeklerden faydalanarak mesafeler ko-
Pay, sabittir ve harita 1/500.000
layca hesaplanabilir. Ayrıca haritalar-
uzunluğunu gösterir.
da büyültme ve küçültme yapılırken 1/8.000.000
Birimi santimetredir (cm).
oranlarda bozulma daha az gerçek- Payda büyüdükçe ölçek
leşir. Bu nedenlerle çizgi ölçek, kesir küçülür. Buna bağlı olarak
1 / 900.000
ölçeğe göre daha çok tercih edilir. ayrıntı azalır, bozulma
artar, kâğıtta yer verilen
Payda, değişebilir ve kü- Gerçek uzunluk alan küçülür, aynı boyuttaki
çültme oranını gösterir. kağıtlara çizildiğinde gerçekte
5 km
Birimi santimetredir (cm). gösterilen alan büyür.
5 0 5 10 15 20
4 3 2 1
Örneğin 1/900.000 kesir ölçekli 1 cm km
bir haritada 1 cm uzunluk gerçekte
Harita uzunluğu
900.000 cm’ye eşittir.
Dar mesafelerin ölçüldüğü çentik

Haritalarda Uzunluk Hesaplamaları
Dikkat Edelim
Kuş Uçuşu Uzaklık
Adana Kuş uçuşu uzaklık, yükselti ve çukurların
dikkate alınmadığı iki nokta arasındaki Haritada ölçek değişse
Suriye 1 uzaklığa denir. bile yükselti, coğrafi
Antakya K Adana ve Antakya şehirleri arasındaki koordinatlar, gerçek
kuş uçuşu uzaklığı hesaplayabilmek uzunluk ve gerçek alan
Akdeniz 50 0 50 100 150 değişmez.
km için haritada iki şehir arasına bir doğru
çizilir.

Adana
İki şehir arasına çizilen bu doğru
2
Suriye bir kâğıt ya da cetvele işaretlenir.
Antakya K
Cetvel
Akdeniz 50 0 50 100 150
km

Daha sonra işaretli olan kâğıt ya da
cetvelin başlangıç noktası çizgi ölçekte
0 noktasına konur. İşaretli noktanın
Adana
çizgi ölçekte karşılık geldiği değer kuş
3 uçuşu uzaklığı verir. Bu ölçümler
Suriye
K sonucunda Adana ile Antakya
Antakya
arasındaki mesafe, çizgi ölçekte yaklaşık
Akdeniz 50 0 50 100 150 120 km olarak bulunur.
km
Cetvel
61