Page 101 - Defterim Fizik - 9

Ünite 3: Kuvvet ve Hareket

4. SÜRTÜNME KUVVETİ
Birbirine sürtünen yüzeylerde zorlanma sonucu oluşan kuvvete sürtünme kuvveti denir. f
S
ile gösterilir. Sürtünme kuvveti, statik sürtünme kuvveti ve kinetik sürtünme kuvveti olmak
üzere iki farklı durumda incelenir.

N(tepki)
f = k . N ile verilmekte olup k sürtünme
S
katsayısıdır ve sürtünen yüzeylerin
f F
S cinsine bağlıdır. k birimsiz bir sabittir.
sürtünme kuvveti cismi çeken kuvvet
Sürtünme kuvveti, sürtünen yüzeylerin
yüzey alanlarına bağlı değildir.
G(ağırlık=etki)
STATİK SÜRTÜNME KUVVETİ: Sürtünme
Bir cisme harekete geçinceye kadar etki Kuvveti
eden sürtünme kuvvetine statik sürtünme
kuvveti denir. Statik sürtünme kuvvetinin F
SS
belli bir değeri olmayıp cisim hareket etme- F
KS
diği sürece cismi harekete zorlayan kuvvete
eşit büyüklüktedir.

KİNETİK SÜRTÜNME KUVVETİ: 0 durgun hareketli Uygulanan
Hareket hâlindeki cisimlere etki eden sür- bölge bölge Kuvvet
tünme kuvvetidir.

Kinetik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü, statik Statik sürtünme kuvveti 0 F SS k . N
S
sürtünme kuvvetinin en büyük değerinden Kinetik sürtünme kuvveti F KS = k . N
K
daha küçüktür.

Sürtünme Kuvvetinin Günlük
Hayattaki Bazı Etkileri

Olumlu Etkiler Olumsuz Etkiler

Fren sitemleri Makine parçalarındaki aşınmalar
Kurşun kalemle kağıda yazı yazma Makine verimlerinin düşmesi
Meteorun atmosferde parçalanması Uzay araçlarının atmosferde ısınması
Yürüme ve koşma Taşıtlarda hareketin kısıtlanması

Sürtünme kuvvetini azaltmak için yağlama, cilalama, zımparalama, bilye ya da tekerlek
kullanma gibi işlemler yapılabilir.

a klınızda bulunsun

Sürtünme kuvveti,
Her zaman harekete ters yönde etki etmez.
Cisimlerin hareketini her zaman zorlaştırmaz.
Bazı durumlarda hareketi başlatan kuvvet olabilir.

100