Page 207 - Defterim Fizik - 9

5 Ünite: Isı ve Sıcaklık
Notlarım

Günlük Hayatta Genleşme

Kullanım Alanları ve Yararları Tedbir Alınması Gereken Durumlar
Termometre ve termostatların Köprü ve tren raylarının eklem
yapılması yerlerinde genleşme payı bırakılması
Su ve doğal gaz tesisatlarındaki Boru hatlarının kıvrımlı yapılması
boruların montajlanması Sıcak havalarda yakıt deposunun
Gemi yapımında çelik levhaların tam doldurulmaması
perçinlenmesi Elektrik ve telefon tellerinde yeterli
Sıcak hava balonlarının uçması genleşme payının bırakılması
Gözlük camlarının çerçeveye takıl- Sıcak suyun bardağı çatlatmaması
ması için bardağa yavaşça dökülmesi
Konserve ve kavanoz kapaklarının
kapatılması veya açılması

Suyun Canlı Yaşamındaki Önemi
o
Su, donarken hacmi artan nadir maddelerden biridir. +4 C'de su molekülleri
o o
birbirine en yakın konumdadır. Su, +4 C'den 0 C'ye soğutulduğunda suyun
o
o
hacmi artar. 0 C'deki su, 0 C'de buz hâline dönüşürken de hacmi artmaya
devam eder.
Gerekli önlemler alınmadığı takdirde;
İçindeki su donarsa su sayaçları ya da su boruları,
Arabanın motor soğutma suyu donarsa radyatör
ve motor,
İçecekler buzdolabında donarsa içeceklerin içinde
bulundukları kaplar zarar görebilir.

Suyun canlılar için hayati önem taşıdığı başka durum-
lar da vardır. Buzun hacminin sudan daha büyük ol-
ması ve su üzerinde yüzebilmesi nedeniyle nehirlerin
ve göllerin üst kısımlarında donma görülebilir. Suyun
üzerinde oluşan buz tabakası, düşük sıcaklıktaki hava
ile buzun altındaki su kütlesi arasında bir tür yalıtım
işlevi görür. Bu sayede sudaki canlılar, kış boyunca dü-
şük sıcaklıklardan etkilenmeden hayatta kalabilir.

O
-10 C
Buz
O
0 C

Su

+4 °C

206