Page 250 - Defterim Fizik - 9

6. Ünite: Elekrostatik
Notlarım

ELEKTRİKSEL KUVVET (COULOMB KUVVETİ)

Charles Augustin de Coulomb (Çarls Ogastın de Kulom), boyutları aralarındaki
mesafeden çok küçük olan yüklü cisimlerin (nokta yüklerin) arasındaki itme ve
çekme kuvvetinin nelere bağlı olduğunu belirlemiştir. Coulomb, yaptığı ölçümler
sonucunda yüklü cisimler arasındaki itme ya da çekme kuvvetinin cisimlerin
yükleri ile doğru, aralarındaki uzaklığın karesiyle ters orantılı olduğunu gör-
2
9
müştür. Buna göre aralarındaki uzaklık d ve Coulomb sabiti k (k = 9 . 10 N.m
2
/C ) olmak üzere q ve q yüklerinin birbirine uyguladığı itme ya da çekme
1 2
kuvvetinin büyüklüğü
q . q
F = k . 1 2 şeklindedir.
d 2

+q +q Pozitif q yükü, pozitif q yüküne F itme kuv-
1 2 1 2 12
vetini uygular ve q yükü de q yüküne F itme
2 1 21
F d F kuvvetini uygular. Bu kuvvetlerin yönleri zıt,
21 12
büyüklükleri eşittir.
F = -F
12 21
F = F
12 21
+q -q
1 2
Pozitif q yükü, negatif q yüküne F çekme kuv-
F F 1 2 12
21 12 vetini uygular ve q yükü de q yüküne F çekme
2 1 21
d kuvvetini uygular. Bu kuvvetlerin yönleri zıt, bü-
yüklükleri eşittir.

F = -F
12 21
F = F 21
12
ETKİNLİK 18

Elektrik yükleri sırasıyla +2q ve +4q olan şekildeki noktasal yükler arasındaki
elektriksel kuvvetin büyüklüğü F kadardır.

+2q +4q

d
Buna göre,

a) Cisimlere etki eden elektriksel kuvvetleri çizerek gösteriniz.

b) Cisimlerin yükleri değiştirilmeden aralarındaki uzaklık yarıya indirilirse ci-
simlere etki eden elektriksel kuvvetin büyüklüğü kaç F olur?

249