Page 50 - Defterim Fizik - 9

2. Ünite: Madde ve Özellikleri
Notlarım

Özkütle: Maddenin birim hacminin kütlesine özkütle denir. Sabit
sıcaklık ve basınçta ayırt edici bir özellik olan özkütlenin SI’da biri-
mi kg/m tür. Laboratuvar çalışmalarında sıklıkla g/cm kullanılır.
3
3
Kütle–Hacim grafiğinin eğimi özkütleye eşittir.
Kütle Özkütle Özkütle

0 Hacim 0 Kütle 0 Hacim

(Grafikler sabit sıcaklık ve basınçta
Kütle m
Eğim = = = Özkütle çizilmiştir.)
Hacim V

Suyun Özkütlesi: Sıcaklığı azalan maddelerin hacmi genelde azalır. Su, donarken
hacmi artan ender maddelerden biridir. Suyun en düşük hacme ve en büyük
özkütleye sahip olduğu değer +4 °C’dir. Antimon ve Bizmut da suya benzer
davranışa sahiptir.

3
3
Hacim (cm ) Özkütle (g/cm )

0 +4 Sıcaklık (°C) 0 +4 Sıcaklık (°C)

a klınızda bulunsun

Su +4 °C’den 0 °C’ye soğutulurken hacmi artar. 0 °C’deki su 0 °C’deki
buza dönüşürken de hacmi artmaya devam eder. 0 °C’deki buzun özkütlesi
0 °C’deki sudan küçüktür. Buz bu yüzden suda yüzer.

Karışımların Özkütlesi: Karışımların özkütleleri, karışıma giren sıvıların özkütle-
leri arasında bir değer alır. Karışıma katılan sıvılardan biri hacimce daha fazla
olursa karışım özkütlesi hacimce fazla olan sıvının özkütlesine daha yakın olur.

Kütle
Örneğin A ve B sıvılarından
A
oluşan karışımın özkütlesi,
hacimce daha fazla olan B sı-
x Karışım
vısının özkütlesine daha yakın
y B bir değer alır. (x > y)

0 Hacim
49