Page 55 - Defterim Tarih - 9

İlk Siyasi Yönetim Biçimleri

Bilgi Havuzu
İskender’in Asya • Site adı verilen şehir devletlerince yönetilmiştir.
seferi sonucun- • Site yöneticilerine ensi, patesi, lugal gibi unvanlar verilmiştir.
da Batı (Yunan) Sümerler • Patesilerden biri diğer sitelere de hükmedecek güce ulaşırsa kral (lu-
kültürü ile Doğu gal kalma) olabilirdi.
(Anadolu, Mısır, • Sümerlerde “Ensi”, “Lugal” ve “Lugal Kalma”lar aynı zamanda ra-
Pers) kültürünün hip, yargıç ve komutandı.
sentezi olan Hele-
• Yönetim olarak Sümerlerden etkilenmiş olsalar da iktidarı ele geçi-
nizm ortaya çık- Babiller
ren güçlü krallar merkezî otoriteyi daha da güçlendirmiştir.
mıştır.
• İstilacı bir yapıya sahiptir.
Asurlular • Mezopotamya dışında pek çok yeri yönetimine alarak imparatorluk
görünümüne kavuşmuştur.

• Teokratik monarşiyle yönetilen Hititlerde kralın yanında pankuş
adında bir meclis vardır.
Hititler
• Kral, alacağı kararlarda meclise danışmıştır.
• Tavananna adı verilen kraliçe de yönetimde etkilidir.
Bilgi Havuzu
• Krallık, aristokrasi, oligarşi, demokrasi ve tiranlık yönetimleri görül-
İskender İmpara- Yunan
müştür.
torluğu’nun “dün-
ya imparatorluğu • Geniş topraklar satraplık denen eyaletlere ayrılmıştır.
olma” fikri, Roma Pers
• Satraplar merkezden atanmış ve merkezî otorite güçlü tutulmuştur.
İmparatorluğu’nun
siyasi yapılanmasını
etkilemiştir. • Makedonya Kralı II. Philippos, bütün Yunanistan’ı egemenliği
altına alarak “Helen birliği”ni meydana getirmiştir.
Makedonya • Önce Anadolu’yu sonra da Pers İmparatorluğu’nun topraklarını ele
Krallığı geçiren İskender, Hindistan’ın Pencap Havzası’na kadar ilerlemiştir.
• İskender’in kurduğu imparatorluğun yönetiminde Perslerden alınan
satraplık benimsenmiştir.

• Roma’da kraldan sonra etkin kurum senatodur.
Roma • Senato soylulardan oluşmuştur.
İmparator- • Sırasıyla krallık, cumhuriyet ve imparatorluk dönemleri yaşanmıştır.
luğu • Roma, İskender’in uyguladığı satraplık idaresini değiştirmiş ve eyalet
sistemini uygulamıştır.

52