Page 62 - Defterim Tarih - 9

KANUNLAR DOĞUYOR

Bilgi Havuzu
Hukuk Hukuka ihtiyaç duyulmasının nedenleri Hristiyanlar,
Toplum düzenini sağlamak -İnsanların bir arada yaşaması İbranilere indiri-
için çıkarılmış ve devlet -Toplumsal düzeni sağlama isteği len Tevrat’a “Eski
eliyle güçlendirilmiş kurallar -Devletin varlığını meşrulaştırmak
bütünü. -Yaptırımları yasal zemine oturtmak Ahit” İncil’e ise
-Toplumsal ihtiyaçlar “Yeni Ahit” adını
vermişlerdir.

İlk Çağ’daki hukuk kuralları- İlk Çağ’daki hukuk kurallarının türleri
nın kaynağı -Sözlü hukuk kuralları
- Akıl -Yazılı hukuk kuralları
- Gelenekler
- Kutsal kitaplar Türkler, sözlü hukuk kurallarını “töre”
adıyla uzun süre uygulamışlardır.

Sümer (Urkagina) Kanunları
• Yazılı hukuk kurallarının ilk örneği Sümerlerde Lagaş sitesi kralı Urkagina tarafından
hazırlanan adaletnamedir.
• İnsancıl bir niteliğe sahip olan bu kanunlarla mülkiyet hakkı ve aile kurumu güvence altı-
na alınmıştır.
• Ölüm cezası olmakla birlikte işlenen suçların karşılığı genellikle maddi tazminat niteliğin-
dedir.

Babil (Hammurabi) Kanunları
• İlk Çağ’ın önemli kanun metinlerinden biri olan Hammurabi Kanunları meşruiyetini tan-
rılardan alan bir anlayışla hazırlanmıştır.
• “Kısasa kısas” (göze göz, dişe diş) ilkesine dayalıdır.
• Devlet işleyişiyle ilgili hükümler de içermesinden dolayı Hammurabi Kanunları tarihin
bilinen ilk anayasası kabul edilmektedir.

Hitit Kanunları
• Medeni hukukun ilk örneği Hitit Kanunları’nda kadın
haklarına ve aile hukukuna önem verilmiş; nişan, nikâh,
evlenme, boşanma gibi konular güvence altına alınmıştır.
• Hititler hayvan ve bitkileri korumak için de yasalar koy-
muşlardır.
• İşlenen suçlar için ölüm ve işkence cezaları yerine maddi
tazminat, fidye veya hapis cezaları öngörülmüştür.
• Hukuk tarihinde ilk kez kasten öldürme ile kazara öldür-
me bu kanunlarda birbirinden ayrılmıştır.
• Ceza belirlenirken suçlunun sosyal sınıfı dikkate alınmıştır.

İbraniler (Tevrat) Hukuku
Tek tanrılı semavi bir dini ilk benimseyen topluluk İbraniler olmuştur.
İsrailoğullarının Mısır’dan çıkışlarından sonra Sina Dağı’nda Hz. Musa’ya gönderilen “On
Emir” Yahudi inancının ve İbrani hukukunun özünü oluşturmuştur. Böylece İbraniler
hukuk sistemlerini dinî inançları olan Yahudiliğe ve onun kutsal kitabı Tevrat’a dayandır-
mışlardır.

59