Page 146 - Defterim TDE 9

3. KAFİYE DÜZENİ

Düz Kafiye Düzeni Çapraz Kafiye Düzeni Mâni Tipi Kafiye Düzeni
Bilgi Havuzu

Divan şiiri nazım
Sarma (Sarmal) Kafiye Düzeni Örüşük Kafiye Düzeni
şekillerinden
olan mesnevilere
has “aa bb cc…” Düz Kafiye Düzeni: Mısraların aaaa veya
şeklindeki düz aaab şeklinde sıralandığı kafiye düzenidir. Sarma (Sarmal) Kafiye Düzeni: Mısraların
kafiye dizilişine abba şeklinde sıralandığı, I ile IV., II ile III.
mesnevi tipi mısraların kafiyeli olduğu düzendir.
kafiye düzeni adı Burda çiçekler açmıyor, a
da verilir. Kuşlar süzülüp uçmuyor, a
Yıldızlar ışık saçmıyor, a Uğraştı gam gününde güneş, bahçıvan gibi, a
Geçmiyor günler, geçmiyor a Son hamlesiyle döndü gülistana her mezar; b
Sabahattin Ali Sahrayı tuttu kahkaha şeklinde lâlezâr, b
Vâdîyi sardı meşaleler erguvan gibi. a
Faruk Nafiz Çamlıbel

Karac’oğlan der ki kondum göçülmez a
Acıdır ecel şerbeti içilmez a
Üç derdim var birbirinden seçilmez a
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm b Örüşük Kafiye (Terzarima) Düzeni: Bu
Karacaoğlan düzende kafiyelerin sıralanışı genellikle
aba bcb cdc ded … e şeklindedir. Genel
Çapraz Kafiye Düzeni: Mısraların olarak sonda tek bir mısra bırakılır.
abab şeklinde sıralandığı, I ile III.,
II ile IV. mısraların kafiyeli olduğu
düzendir.

Gökte zamansızlık hangi noktada? a
Elindeyse yıldız yıldız hecele! b KELEBEK
Hüküm yazılıyken kara tahtada a
İnsan yine çare arar ecele! b Mavi bir gölge uçtu pencereden, a
Necip Fazıl Kısakürek Baktım: Avare bir küçük kelebek, b
Yaramaz geldi kim bilir nereden? a
Mâni Tipi Kafiye Düzeni: Türk halk
edebiyatında mânilerde görülen aaba Belli yorgundu, bir veremli çiçek b
dizilişidir. Üçüncü mısra serbest, Gibi serpildi lâmbanın yanına, c
diğerleri kendi arasında kafiyelidir. Bir duman uçtu gitti titreyerek. b
Divan şiirinde rubai ve tuyuğlarda
da bu kafiye düzeni vardır. Anladım kıydı yavrucak canına. c
Söyle ey mavi gölge, söyle eğer d
Bir ölümden de çok fenaysa bana, c

Su gelir deste gider a Şu karanlık, şu kimsesiz geceler. d
Ayrılır dosta gider a
Gurbet yansın yıkılsın b Ali Canip Yöntem
Sağ gelen hasta gider a
Anonim

144
3. Kafiye Düzeni