Page 231 - Defterim TDE 9

4. ÜNİTE: MASAL / FABL

6. Ahmet Mithat Efendi ---- adlı eserinde Fenelon ve 10. Sözlü kültüre ait yaratımlar, çevresel ve sosyal
Ezop’tan fabl çevirileri yapmıştır. Aynı zamanda bu dinamiklere göre daima değişir ve yeni durumlara
eserinde kendi yazmış olduğu fabllar ve öykülerle uyum sağlar. Masalların da bundan dolayı herkes
topluma ahlaki dersler vermeyi amaçlamıştır. için geçerli olacak bir tanımını yapmak güçtür.
Masallar, her dönemde farklı türler altında
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden incelemeye tabi tutulur. Dolayısıyla kesin ve katı
hangisi gelmelidir? kuralları olan ve değiştirilemez bir tanım getirmek

A) Kıssadan Hisse B) Letaif-i Rivayat mümkün görünmemektedir. Bunun yerine, daha
uygun olarak çok değişkenli bir tanım yapmak
C) Hayret D) Çengi gerekir. Masalı tanımlamaya çalışmanın zor
taraflarından biri de masal ve anlatıcıların dünya
E) Karnaval
üstündeki hareketliliğidir. Sosyal çevre, kültürel
davranış ve kişisel yetenek değişkenlerinin de
etkisiyle bir masalın son şeklinde, metninde ve
yapısında bariz farklılıklar ortaya çıkabilir.
7. MS 300 yılında Hint yazar ----- fabllarını ---
DEFTERİM TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 9 — ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR
-- adıyla o zamanlar yaşayan Debleşem adlı Bu parçada masal türü için
hükümdara sunmuştur.
I. Farklı coğrafyalarda farklı yapılarda olabilir.
Yukarıdaki boşluklara sırasıyla hangileri gelmelidir?
II. Tam bir tanımını yapmak güçtür.
A) Feridüddin Attar - Mantıku’t-Tayr
III. İlk hâlleri günümüze kadar korunmuştur.
B) Beydeba - Kelile ve Dimne
IV. Her dönemde değişik türler altında incelenir.
C) Molla Câmî - Baharistan
V. Kalıplaşmış bazı sözlerle başlar.
D) Ezop - Fabllar
yargılarından hangilerine ulaşılamaz?
E) Şeyhî - Harnâme
A) I ve II B) I ve V C) II ve III
D) II ve IV E) III - V

8. Derken, vakti zamanında bir Derya Padişahı ile
bir de Peri Padişahı varmış. Peri Padişahı’nın hiç
çocuğu olmuyormuş. Peri Padişahı bu derdine bir
çare bulmak için köy köy, kasaba kasaba, şehir şehir
11. Masallar yalnızca mit ve efsane ile değil, aynı
dolaşıyormuş.
zamanda bilmece türü ile de yakından ilişkilidir.
Bu parça masalın hangi bölümünden alınmıştır? Türk dünyasında bilmece-soru özelliği taşıyan
bazı masallara rastlanır. Bunun yanı sıra
A) Döşeme B) Serim C) Düğüm
masallar atasözü, deyim, alkış (dua) ve kargış
(beddua), fıkra ve ninnilerle de iç içedir. Özellikle
D) Çözüm E) Dilek
atasözü ve deyimler, masalın içine kolayca nüfuz
edebilmişlerdir.
Bu parçada masallarla ilgili aşağıdakilerden
9. Dev masalları çocukları disipline etmek için
hangisine değinilmemiştir?
kullanılır ve onların iyi bir kişiliğe sahip olabilmeleri
için ninniler söylenir. Ahlaki ögeler içeren masallar A) Masallardaki ninni, fıkra ve deyimler yerliliğin
çalışkanlık, dindarlık ve evlatlıkla ilgili prensipleri bir göstergesidir.
öğütlemek ve bunun aksine asilik, tembellik gibi
B) Masalların bazıları soru-cevap tarzı bilmecelidir.
özellikleri kötülemek için anlatılmaktadır.
C) Masallarda sözlü kültürün diğer ürünlerine
Bu parçada masalın hangi işlevi vurgulanmaktadır?
rastlamak mümkündür.
A) Eğlendirici oluşu B) Kültürel oluşu
D) Masallarda deyim ve atasözlerine yer verilir.
C) Edebî oluşu D) Eğitsel oluşu
E) Masallarda mit ve efsanelerden izler vardır.
E) Evrensel oluşu

229