Page 345 - Defterim TDE 9
P. 345

EK FİİL (EK EYLEM)


            Ek fiil, “i-” fiilidir.
                                                 1
                                                    İsim ve isim soylu           Örnek:
                                                    sözcüklerin sonuna gelerek   Cesur i -di.               Bilgi Havuzu
                                                    onları yüklem yapar.                                  Ek fiil (i-),
                                                                                                          fiillerin aldığı
              Ek fiilin iki görevi vardır.
                                                                                                          bütün çekim
                                                 2                                                        eklerini alabilir.
                                                    Basit zamanlı fiilleri       Örnek:
                                                    birleşik zamanlı yapar.      Git – miş i – di.


                                                                                                            Bilgi Havuzu
             1
                      Ek fiil, isim soylu sözcükleri yüklem yaparken dört kipe göre çekimlenir.           İsimlerin sonuna
                                                                                                          gelen –dır eki, ek
                                                                                                          fiilin geniş zaman
                      GENİŞ               GÖRÜLEN             ÖĞRENİLEN                ŞART               şeklidir. Fiillerin
                     ZAMAN                 GEÇMİŞ                GEÇMİŞ                 KİPİ              sonuna gelen –dır
                                           ZAMAN                ZAMAN                                     eki ise bildirme
                                                                                                          ekidir. Cümleye
                                                                                                          kesinlik, olasılık
                                                                                                          vb. anlamları
                    i- şeklinde                                                                           katar.
                  ortaya çıkmaz,          i- çekimde           i- çekimde            i- çekimde
                    ekleşmiştir.          görülse de            görülse de            görülse de
                   Şahıs ekleri i-        ekleşmeye             ekleşmeye             ekleşmeye
                  fiilinin görevini       uygundur.             uygundur.             uygundur.
                   üstlenmiştir.





                     Örnek:                Örnek:                Örnek:               Örnek:
                 Öğrenci-y-im.           Öğrenci idi.         Öğrenci imiş.         Öğrenci ise
                                        (Öğrenciydi)         (Öğrenciymiş)          (Öğrenciyse)






                Not: Geniş zamanın 3. tekil ve çoğul şahısları ek almayabilir ancak aynı anlamı
                ifade eder. Söylenmediğinde yazım yanlışı ya da anlatım bozukluğuna yol açmaz.


                Örnek: Hayat güzeldir.              Hayat güzel.



                Not: Ek fiilin olumsuzu “değil” edatı ile yapılır.


                Örnek 1: Şairim.              Şair değilim.

                Örnek 2: Bu, pek faydalı bir iş değildi.





                                                                                                                        343
            Ek Fiil (Ek Eylem)
   340   341   342   343   344   345   346   347   348   349   350