Page 372 - Defterim TDE 9

FİİL ÇATISI

Bilgi Havuzu

İsim cümlelerinde
çatı aranmaz.

Bilgi Havuzu

Geçişli fiiller
nesne alır. Geçişli
fiillerde nesneyi
Özne-Yüklem Nesne-Yüklem
bulmak için
İlişkisine Göre Fiiller İlişkisine Göre Fiiller
fiile (yükleme)
neyi, kimi ve ne
soruları sorulur.
ETKEN FİİL GEÇİŞLİ FİİL

Ağır ağır yürürken Tuna’nın Şimdi onun sarsılmaz sükûnetini,
güneyinden geçen bir kanala insanlar ile münasebetlerindeki
Bilgi Havuzu kadar gelmiştim. garip çekingenliğini gayet iyi
anlıyordum.
Ettirgen fiiller ve
oldurgan fiiller
“-t, -ır, -dır”
eklerini alır.
F
Ancak ettirgen EDİLGEN FİİL GEÇİŞSİZ FİİL
fiillerde genellikle İ
işi başkasına O, diğer isimleriyle birlikte İ Vay canına… İşte bir yabani
yaptırma anlamı bu ve benzeri tutum ve kertenkele asfaltlarda elini
davranışlarından dolayı “Âdil”
vardır. Oldurgan L kolunu sallayarak dolaşıyor.
olarak da isimlendirilmiştir.
fiillerde ise özne,
fiili bizzat kendi
gerçekleştirir.
DÖNÜŞLÜ FİİL OLDURGAN FİİL

“Üşüyeceksin!” dedim.
Olay sabahleyin erkenden
Kolumu hızla çekerek beni
duyulunca köyde büyük yankı
yatağının kenarına oturttu.
uyandırmış ve köy halkı yollara
dökülmüştü.

İŞTEŞ FİİL ETTİRGEN FİİL

Sırmalı kadife örtülü divanların Muhtar birkaç tavuk kestirmişti
üstünde kadınlar, bir sihirli bu sefer, yumurta haşlatmış,
bahçenin, mücevher mücevher ayran ezdirmiş; akşam yemeğini
açan çiçekleri gibi sazın ille beraber yiyelim, diye ısrar
âhengiyle iki yana sallanıp etti.
gülüşüyorlar.

370 Fiil Çatısı