Page 373 - Defterim TDE 9
P. 373

Sıra Sizde



          1. Etkinlik: Aşağıdaki tabloda yer alan örnekleri inceleyiniz. Fiillere, uygun ekleri getirerek
            örneklerdeki gibi oldurgan veya ettirgen fiiller yapınız.

                 Geçişsiz Fiil  Oldurganlık   Oldurgan Fiil         Geçişli Fiil          Ettirgenlik   Ettirgen Fiil
                                    Eki                                               Eki
                    başla-          -t-          başlat-               yaz-          -dır-         yazdır-
                    düş-                                              oku-            -t-
                                    -r-
                                                                       bil-           -dir-
                    karış-          -tır-
                                                                      duy-            -r-
                     gül-          -dür-
                                                                      anla-
                    uyu-
                                                                       iste-
                     piş-
                                                                       kır-

          2. Etkinlik: Aşağıdaki cümlelerin başındaki kutucukları yargılar doğru ise “√”, yanlış ise “X” ile
            işaretleyiniz.


                         DOĞRU-YANLIŞ



                     a)  Sözde öznesi bulunan fiillere edilgen fiil
                         denir.
                                                                            Annee, en
                                                                                              Aaa, kim kırdı?
                     b)  Geçişli bir fiil edilgenlik eki aldığında sözde    sevdiğin
                                                                            vazon
                         özne alır.
                                                                            kırılmış.
                     c)  Dönüşlü fiilerde işi yapan ve işten
                         etkilenen aynı varlık olduğundan canlı
                         özne bulunmak zorundadır.
                     ç)  Edilgen fiillerin gerçek öznesi vardır.          Kimin kırdığını
                                                                          bilsem edilgen fiil
                     d)  Geçişsiz fiillere “ne, neyi, kimi?” soruları     kullanır mıyım?
                         sorulduğunda cevap alınır.

                     e)  İşteş fiillerde sözde özne vardır.
                     f)  Yüklemi fiil olan cümlelerde fiil çatısı
                         aranır.
                     g)  Nesne alabilen veya nesnesi olan fiillere
                         geçişli fiil denir.
                     h)  Geçişsiz fiillerin “-r /-ar / -er /-t / -tır”
                         ekleriyle geçişli hâle getirilmesine oldurgan
                         fiil denir.
                     i)  Ettirgen filler, işi birlikte veya karşılıklı
                         yapma anlamı taşır.












                                                                                                                        371
   368   369   370   371   372   373   374   375   376   377   378