Page 41 - Fen Lisesi Biyoloji 10 | 2.Ünite

21 ve 22. soruları verilen metne göre cevaplayınız.

Biyoçeşitlilik
Genler, türlerin kimliğini belirler. Bu nedenle bir ateş böceğinin genlerinden sadece ateş böceği, bir Ulu-
dağ köknarı ağacının genlerinden de sadece Uludağ köknarı ortaya çıkar. Zigot hücresinde hangi genler
varsa birey o genlerde bulunan bilgilerin kodlanmış şekliyle oluşur. Canlının yetiştiği çevre ise o kod-
lanmış bilgileri normal koşullarda değiştiremez ancak onlara yön verebilir. Şöyle ki tek yumurta ikizleri
aynı genetik yapıya sahiptir ancak bu bireyler çevrenin etkisiyle fenotiplerinde farklılıklar gösterebilir
(Görsel 2.23). Bir türü diğer türlerden ayıran kendine özgü genleri olduğu gibi bir tür içindeki her bireyin
de sadece kendine özgü bazı genleri ve gen dizilimleri vardır. Türü oluşturan bireylerin aynı türe ait olma-
nın gereği olarak ortak genlere sahip olmaları yanında, bazı özellikleri bakımından farklı genlere sahip
olmaları tür içi genetik çeşitliliği oluşturur. Örneğin bir bahçıvan, aynı asma türü (Vitis vinifera = üzüm
bitkisi) içinde erken meyve veren ırklar ya da bireylerin yanında geç meyve veren bireylerin de olmasını
ister. Çünkü daha geniş bir zaman diliminde meyve elde etme şansına sahip olur. Erken ya da geç meyve
verme olayı, farklı genler tarafından kontrol edilir. Aynı şekilde bir buğday üreticisi, bir yörede soğukla-
ra dayanıklı kışlık buğday yetiştirirken başka bir yöredeki diğer bir buğday üreticisi kuraklığa dayanıklı
yazlık buğdayı yetiştirebilir.

Görsel 2.23: Tek yumurta ikizleri

21. Canlı türlerinin kimliğinin belirlenmesinde çevrenin etkisi nasıl olur?

22. Aynı türe ait bireylerin bazı farklı genlere sahip olmalarının faydaları nelerdir?
Örnekler ile açıklayınız.

91