Page 14 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite

2. ÜNİTE ELEKTRİK VE MANYETİZMA

Örnek: Özdeş q ve q kürelerinin yükleri sırasıyla 4n C ve 5n C’dur. Yüklü küreler, uzunluğu 12 cm
1
2
o
olan yalıtkan iplerle asıldığında ipler arasındaki açı 60 olacak şekilde dengede kalmaktadır.
o
60
q q
1 2

9 2 2 2
Buna göre q yüklü cismin kütlesi kaç kg’dır? (k = 9∙10 N∙m /C , g =10 m/s ,
2
o 1 o 3
sin 30 = ; cos 30 = )
2 2
Çözüm: Cisimlerin kütleleri eşit olduğundan cisimlerin bağlı
olduğu iplerin düşeyle yaptığı açılar eşit olacaktır. o
60
ℓ = 12 cm ℓ = 12 cm
Cisimler arasındaki yatay uzaklık r ise meydana gelen q q
1 2
o 60 o
eşkenar üçgen nedeniyle r = 12 cm = 0,12 m olur. 60
r
q yükü dengede olduğundan cisme etki eden elektriksel
2
kuvvet ile ağırlık kuvveti arasındaki matematiksel
bağıntı tanjant fonksiyonu ile ifade edilebilir.

kq q$ $ 9 410 - 6 $ 5 10 - 6 30 30 o
$
$
o
1 2 910$ $ ℓ = 12 cm
F d 2 ^ 0,12h 2 q = 5 C
o
tan30 = = = 2
m $ g m $ g m $ 10
2
2 2 F
1 5 o
= 30
3 4 m 2
m ∙g
53 2
m = kg
2
4
Örnek: Özdeş ve noktasal yüklü cisimlerle oluşturulan sistem dengededir.

T 1 T 3

+q +q

T 2 T 4 d
d

−q +q
Şekil I Şekil II

T 1
Şekil I’deki iplerde meydana gelen gerilmeler oranı = 3 olduğuna göre Şekil II’deki ipler-
T 2
T 3
de meydana gelen gerilmeler oranı kaçtır?
T 4

222