Page 10 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite
P. 10

2. ÜNİTE   ELEKTRİK VE MANYETİZMA


               q yüklü noktasal bir cisim ile bu cisimden r uzaklıkta bulunan +1 birim q  deneme yükü arasında oluşan
                                                                              0
               elektriksel kuvvet için
                        q $  q  0
                F =  k $  2    yazılır.
                          r

               q yükünün +1 birim q  deneme yükü üzerinde oluşturduğu elektrik alan
                                  0
                        q
                E =  k $  2  yazılır. Buradan E, F eşitliğinde yerinde kullanılarak
                       r

                        q $  q 0
                F =  k $  2
                          r


                        q
                F =  k $  2 $  q
                       r     0
                  F =  E $  q ya da
                         0
                     F
                  E=    yazılabilir.
                     q
                      0
               Elektrik alan, bir vektörün (F) bir skalere (q ) bölümü olarak ifade edildiğinden yönü +1 birim q  deneme
                                                     0                                            0
               yüküne etki eden Coulomb kuvveti ile aynı yöndedir. Şekil 2.3’te E ve F yönleri, +1 birim q  deneme yükü
                                                                                               0
               üzerinde gösterilmiştir.



                                              q  = +1 birim
                                 r             0                            r
                  +q                                             −q                          q  = +1 birim
                                                                                              0
                                                   E  F                           F  E


               Şekil 2.3: +1 birim q  yükü üzerinde E ve F  yönleri
                                0


                                                              −3
                  Örnek: Yalıtkan bir iple K noktasına asılmış 4∙10  C yüklü noktasal cisim, −x yönündeki düzgün
                                                                                           −4
                  E elektrik alanı içinde düşey düzlemde dengededir. Noktasal cismin kütlesi 6∙10  kg olduğuna
                  göre cismin içinde bulunduğu E elektrik alanın büyüklüğü kaç N/C’dur? ( g  = 10 N/kg)


                                                                              K




                                                            +q
                                                      E



                                                                               1 br
                                                 −x
                                                                          1 br
                  Çözüm: Cisme etki eden kuvvetler gösterilerek E elektrik alanın büyüklüğü bulunabilir. Yalıtkan ip
                  ile düşey düzlem arasındaki açı a olsun.






                218
   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15