Page 30 - Fen Lisesi Fizik 11 | 2.Ünite
P. 30

2. ÜNİTE   ELEKTRİK VE MANYETİZMA





                          ÇALIŞMA KÖŞESİ 9



                  +q ve −q yüklü noktasal cisimler Şekil I, Şekil II
                                                                Cevap
                  ve Şekil III’teki gibi yerleştirilmiştir. Potansiyel
                  enerjileri sırasıyla E , E  ve E ’tür.
                                             P3
                                    P1
                                       P2
                                       d 1
                     +q                                  +q
                                     Şekil I
                                       d
                                        2
                     +q                                  −q
                                     Şekil II

                                       d
                                        3
                     −q                                  −q
                                     Şekil III
                  Şekil I ve Şekil II’deki d  ve d  uzaklıkları iki
                                       1     2
                  katına çıkartılıp Şekil III’teki d  uzaklığı yarıya
                                             3
                  indirildiğinde şekillerdeki yüklere ait elekt-
                  riksel potansiyel enerjiler E , E  ve E  nasıl
                                           P1  P2    P3
                  değişir?



                 Örnek: A ve B noktalarında bulunan X ve Y noktasal cisimlerinin yükleri sırasıyla 4q ve q ’dir.
                                                                                               Y
                                                        A           C
                                                       X
                                                               10 d
                                                      6 d

                                                       Y
                                                        B     8 d    D
                 Noktasal cisimlerin C noktasında oluşturdukları elektriksel potansiyeli sıfır ise D noktasında
                                                         kq$
                 oluşturdukları elektriksel potansiyeli kaç    dir?
                                                          d
                 Çözüm: X ve Y noktasal cisimlerinin C noktasında oluşturdukları elektriksel potansiyeli yazılarak
                 sıfıra eşitlenirse Y noktasal cisminin yük miktarı q
                                                             Y
                       kq$    kq$
                 V =      X  +   Y
                   C   d       d
                         AC     BC
                       $
                     k4q     kq$  Y
                 0 =       +
                       8d    10d
                  k4q$     kq$  Y
                   8d  =-  10d

                 q =-  5q olarak bulunur. D noktasında oluşan elektriksel potansiyeli,
                   Y
                       kq$    kq$    k4q     k5q     k16q     k 25q     9   kq $
                                                      $
                                                               $
                                       $
                                               $
                 V =      X  +   Y  =      -       =        -        =-    $     bulunur.
                   D   d       d      10d     8d      40d      40d      40   d
                         AD     BD
                238
   25   26   27   28   29   30   31   32   33   34   35