Page 23 - Fen Lisesi Fizik 9 | 1.Ünite
P. 23
E) Aşağıdaki soruları ön metinlerine göre cevaplayınız�
1-3. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplandırınız.
Akrebin Silahı: Fizik
Çölde yaşayan kum akrepleri, küçük hayvanlar için en tehlikeli düşman-
lardandır. Peki ama, son derece ilkel sayılabilecek gözlere sahip bu yara-
tık nasıl oluyor da gece, avının yerini büyük bir ustalıkla belirleyebiliyor?
Biyologlar, daha önce bu beceriyle akrebin sekiz bacağında da bulunan
yarık biçimli bir algılayıcı arasında bağ kurmuşlardı. Bu algılayıcılar 0.1
nanometreden bile küçük hareketleri saptayabilmektedir (1 nanometre,
metrenin milyarda biri demektir.). Şimdiyse Münih Teknik Üniversite-
sindeki fizikçiler, akrebin bu algılayıcılardan gelen sinyalleri işleyerek
avlarının yerini nasıl belirlediklerini ortaya koymuş bulunuyorlar.
Akrebin yakınlarında bir yere bir kelebeğin konduğunu düşünün. Kele-
bek yere konduğunda iki tür dalga yayacaktır: Birincisi, saniyede 150 m
hızla ilerleyen hacim dalgaları; ikincisiyse yüzeye paralel olarak saniyede 50 m hızla yol alan Rayleigh dalga-
ları. Ava olan mesafe, bu iki dalganın akrebe ulaşma süreleri arasındaki farktan belirleniyor [1.8].
1� Akreplerin avına nasıl ulaştığını araştıran bilim insanlarının izlediği yola ne ad verilir?
2� Akrebin avına nasıl ulaştığı belirlenirken kullanılan bilim dalları nelerdir ve bu bilim dallarının birbiriyle
olan ilişkisi nasıldır?
3� Büyüklüğü ifade ederken neden nanometre tercih edilmiştir? Açıklayınız.
4-5. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplandırınız.
Bilimler Arasındaki İlişki
Doğadaki bir sistemi incelerken biyolojide, jeolojide ya da kimyada olsun, en sık sorulan en temel sorular
şunlardır:
“Hangi maddeden oluşuyor?”
“Nasıl işliyor?”
“Neden?”: Yani “Hangi nedenler bu etkileri yaratıyor?” anlamında; yoksa “Ne için, hangi amaçla?” anlamında
değil; “Ne için, hangi amaçla?” sorusu bilimin sorusu değildir [1.9].
4� Fizik bilimi doğa ve evrene dair sorular sormaktadır. Hangisi fiziğin sorduğu sorulardan değildir?
A) Evren nasıl oluştu?
B) Dünyanın hızını neden hissetmeyiz?
C) Güneş nelerden oluşmuştur?
D) Dünyanın manyetik alan değişiminin insan psikolojisi üzerindeki etkileri nelerdir?
5� Doğayı inceleyen bilim dallarının arasındaki benzerlikler nelerdir? Açıklayınız.
33
