Page 18 - Fen Lisesi Fizik 9 | 1.Ünite

Bilimsel Araştırma ve Etik İlkeleri: Herkes tarafından kabul gören güzel davranışlara etik davranışlar denir.
Yalan söylememe, adaletli olma, saygılı olma gibi davranışlar etik davranışlar arasındadır. Bu davranışlar sa-
dece günlük hayatta geçerli olmayıp bilimsel çalışmaları tüm aşamalarında da uyulması gereken güzel dav-
ranışlardır. Bilim çevresinde bu davranışlar etik kurallar olarak adlandırılır. Örneğin bir araştırmacı problemi
tarafsız olarak araştırırken araştırma sonuçlarını dünyada kabul görmüş etik kurallar çerçevesinde duyurur.
Aksi durumda araştırmacı bilimsel bilginin felsefesine aykırı davrandığını ve o bilimsel çalışmasının değersiz
hâle geleceğini bilmektedir.

TÜBİTAK tarafından yayınlanan “Bilimsel Dergilere Gönderilen Makalelerde Dikkat Edilmesi Gereken Nokta-
lar” bildirisinde etik ilke ihlalleri aşağıdaki şekilde ifade edilmiştir:

1. Uydurma (Fabrication): Araştırmada bulunmayan verileri üretmek, bunları rapor etmek veya yayımla-
mak.
2. Çarpıtma (Falsification): Değişik sonuç verebilecek şekilde araştırma materyalleri, cihazlar, işlemler ve
araştırma kayıtlarında değişiklik yapmak veya sonuçları değiştirmek.
3. Aşırma = İntihal (Plagiarism): Başkalarının fikirlerini, metodlarını, verilerini, yazılarını ve şekillerini sahip-
lerine atıf yapmadan kullanmak.
4. Duplikasyon (Duplication): Aynı araştırma sonuçlarını birden fazla dergiye yayım için göndermek veya
yayımlamak.
5. Dilimleme (Least Publishable Units): Bir araştırmanın sonuçlarını, araştırmanın bütünlüğünü bozacak
şekilde ve uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak çok sayıda yayın yapmak.
6. Desteklenerek yürütülen araştırmaların sonuçlarını içeren sunum ve yayınlarda destek veren kurum
veya kuruluş desteğini belirtmemek.
7. Araştırma ve makalede ortak araştırıcı ve yazarların yazılı görüş birliği olmadan, araştırmada ve makale-
de aktif katkısı bulunanların isimlerini çıkartmak veya yazarlıkla bağdaşamayacak katkı nedeniyle yeni
yazar(lar) eklemek veya yazar sıralamasını değiştirmek.
8. Araştırma ve yayın etiği ilkeleriyle bağdaşmayan diğer davranışlarda bulunmak [1.5].

OKUMA METNİ

İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi

İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi, Gülhane Parkı içerisinde Saray sur duvarına bitişik Has Ahırlar Bi-
nası’nda yer almaktadır (Görsel 1.13). Has Ahır (İstabl-ı amire); Osmanlı Dönemi’nde, padişahın ve yakın
hizmetinde bulunan kimselerin atlarının bulunduğu ahırlara denilmiştir.

Görsel 1�13: İslam Bilim ve Teknoloji Tarihi Müzesi giriş bahçesinde yer alan yerküre

28