Page 5 - Fen Lisesi Fizik 9 | 4.Ünite

Sürtünmeli bir yüzey üzerinde F kuvvetinin etkisinde sağa hareket yönü
doğru hızlanmakta olan m kütleli cisme, zemin tarafından
f s kuvveti uygulanmaktadır (Şekil 4.3). m F
f s

Şekil 4�3: Cisme uygulanan F ve f s kuvvetleri

Cisim hareket yönün de yerdeğiştirirken F kuvveti pozitif, f s kuvveti negatif iş yapar (Şekil 4.4). Kuvvetler
F-X grafiği üzerinde gösterilirse

Kuvvet (N)

F

Pozitif
Alan

Negatif X Yol (m)
Alan
-f
s
Şekil 4�4: Kuvvet-yol grafiği

Net kuvvetin yaptığı işe de net iş denir (W ).
net

W net = F net $ D X F (N)

Bu durumda yatay doğrultudaki m kütleli cisim için net kuvvet pozitif F
olduğundan cisim hareket yönüne doğru ivmeli hareket yapar. Net iş, F Pozitif İş
cismin öteleme kinetik enerjisi kazanmasını sağlarken sürtünme kuvve- net Net İş
tinin yaptığı iş de ısı enerjisine dönüşür. X
Negatif İş X (m)
Hareket yönüne doğru uygulanan kuvvet sürtünme kuvvetinden büyük -f s
olduğunda,

F net > 0 ise W > 0 olur (Şekil 4.5). Şekil 4�5: F-X grafiği ( F 2 f s )
net

Hareket yönüne doğru uygulanan kuvvet sürtünme kuvveti ile eşit büyüklükte olduğunda,
F (N)
F net , F ile f s‘nin farkı ile bulunduğundan

F
F net = 0 olur (Şekil 4.6).
Pozitif İş
Net iş
W = F net $ D X F
net
X X (m)
W = 0 Negatif İş
net
-f
yani kuvvet ve yer değiştirme olmasına rağmen net iş sıfır olur. s

Şekil 4�6: F-X grafiği ( F = f s )

91