Page 36 - Fizik 9 | 1.Ünite

BİLİMSEL ARAŞTIRMALARDA ETİK İLKELERE UYMA

Tüm dünyada kabul gören ahlaki kuralların bü-
tününe etik adı verilir. Günlük yaşantıda her geçen
gün daha çok kullanılmaya başlanan etik kelimesi;
kişilerin ahlâk ilkelerini, davranış biçimlerini, görev-
InVestIGAtInG tHe lerini ve zorunluluklarını belirleyen kurallar bütünü
eFFeCtIVeness oF
PReDICt-oBseRVe- olarak da tanımlanmaktadır. Bilim etiği canlı yaşa-
eXPLAIn stRAteGY
on teACHInG PHoto mına, fikir, teori ve düşünceye saygıyı, tarafsızlığı,
eLeCtRICItY toPIC
bilimsel çalışmalarda mahremiyeti kapsar.
Etik değerlere sahip kişiler güvenilir, dürüst,
Abstract. In this study, Predict-Observe- Hakan Şevki Ayvacı saygılı, açık ve tarafsızdır. Bilim etiğine sahip araş-
Explain (POE) strategy was introduced
and its effectiveness was investigated with
respect to prospective science teacher tırmacılar ise bu niteliklerin yanı sıra uydurmacı ve
opinions on an experimental activity, dur-
ing the implementation and at the end of
the process. The study was implemented to Introduction yanıltmacı olmayan, intihal yapmayan, sözde ya-
a group of 16 science and technology edu-
cation program prospective science teach- The science teaching has been included almost in all school
ers. The research data was obtained with curriculums since enables to raise scientifically literate individuals zarlık yapmayan yani kendisini yer almadığı bir ça-
the analysis of worksheet and the results of who are able to search, experiment, observe, and develop positive
experimental discussions with prospective attitudes through scientific processes (Çilenti, 1985; Ayas et al., lışmada varmış gibi göstermeyen, çalışmada yer
1997; Legendre, 1997; Akdeniz & Devecioğlu, 2001). According to
science teachers. The developed experi- Topsakal (1999), the science is scientific thinking and practicing
mental activities were conducted over the those scientific thoughts. For this reason, objects and events in
“Experimental Worksheet” including the nature have been investigated in science classes (Turgut et al., alan diğer kişileri yok saymayan kişilerdir.
stages of pre-experiment (prediction), 1997). In order to comprehend science lessons permanently and
experiment (observation), and post- practice them in daily life, students should learn in laboratories
experiment (explain) according to the POE through practicing and ensure information integrity through add- Bilimsel yayınlarda ve kitaplarda (Görsel 1.1.37)
strategy. Finally, between 10-12 min time ing new information on daily life.
discussion environment was prepared for Laboratories provides students to learn, develop motor skills
4 different groups. At the end of the study, besides forming images and experiences in order to comprehend gerçek olmayan veri ve sonuçları ortaya koymak,
evaluations were realized on applicabil- known or to be known information (Gunstone & Champagne,
ity of POE and it was concluded that the 1990; Özdemir, 2011). Any branches of science could not be taught
developed activity according to the POE without placing any experiments. The cognitive overload to convert verilerde değişiklik yapmak bilimsel çalışmanın gü-
was effective and attractive in learning the abstract concepts into concrete concepts and lack of connection
science concepts. with the real life situations for the theoretically transferred issues
Key words: conceptual change, experi- affect the efficacy of science teaching. Learning of students how venilirliğini yok eder. Başka bir çalışmadan yapılan
ment design, misconceptions, predict- to use theoretical information into practice is possible through
observe-explain strategy, photo electricity. laboratory approaches. The quotation of “I hear and I forget, I see alıntıların bildirilmemesi, intihal olarak adlandırıl-
and I remember, I do and I understand” which makes this situation
a slogan summarizes the situation in a very effective way. In order
to realize this, students need to find themselves in a fun and excit-
Hakan Şevki Ayvacı ing learning environment. That kind of environment nevertheless maktadır. İntihal yasal anlamda suç sayılmakla bir-
Karadeniz Technical University, can be laboratories. In these days, laboratory approaches have
Trabzon, Turkey
been used during the transfer of theoretical backgrounds into the likte, kişisel haklara ciddi bir saldırıdır. Yapılmayan
laboratory environment.
548 bir çalışmada kişinin isminin geçmesi, çalışmanın
gerçek sahiplerine yapılacak büyük haksızlıklar-
dan yalnızca birisidir. Öte yandan çalışmayı yapan
bir ekip varsa ve ekibin diğer elemanlarının adları
Görsel 1.1.37: Bilimsel yayın
çalışmada yer almıyorsa bilimsel etik değerler çiğnenmiş olur.
Bilimsel çalışmalara katılan denekler (insan veya hayvan) için
etik olarak kabul edilir amaçların ve bu amaçlara ulaşmak için uy-
gun yöntemlerin seçilmesi gerekir. Günümüzde bilimsel çalışmalara
katılan deneklerin haklarını korumaya yönelik yasal tedbirler bulun-
maktadır.
SIRA SİZDE 14

Fizik dersinde hazırlanacak olan bir proje çalışmasında uyulması gereken etik kurallar ne-
lerdir?

48
48 FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ
FİZİK BİLİMİNE GİRİŞ