Page 107 - İşletme (Tüm Kitap)

1. ETKİNLİK

Sigorta işletmesi, otel, lüle taşı işletmesi, güzellik merkezi, un fabrikası, süt
mamülleri üreten fabrika, traktör, tekstil ve şeker fabrikaları vb. farklı sektörlerde,
büyüklük ve niteliklerdeki işletmelerin nasıl ve kimler tarafından yönetildiğini hiç
düşündünüz mü?
1. Bu işletmelerde yönetilenler sadece insanlar mıdır?
2. İşletmenin etkin yönetilmesinden ne anlıyorsunuz? Bu konudaki düşünce-
lerinizi özetleyiniz.
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………

1.1. Yönetim Türleri
a) Ailevi Yönetim: Bir işletme yönetiminde sahipliğin temel politik karar or-
ganları ve hiyerarşik yapının önemli bir kısmının belli bir ailenin üyelerinden oluşması
hâlinde ailesel yönetim söz konusudur. Bu yönetim şeklinin en önemli özelliği, üst
yönetim kademelerinin belirli aile bireylerine veya akrabalara açık olmasıdır.
b) Siyasal Yönetim: İşletme sahipliğinin temel politik karar organları ve
önemli yönetim kademelerinin belirli siyasal eğilim ve ilişkilere sahip kişiler tarafın-
dan doldurulması durumunda siyasal yönetimden söz etmek mümkündür. Bu yönetim
türünde “yönetim” konusunda eğitilmiş kişileri çalıştırma imkânı var olmakla beraber
siyasal düşünce ve amaçlar yönetim kademelerine girişi etkilemektedir.
c) Profesyonel Yönetim: Temel politik karar organları ve hiyerarşik yapıdaki
diğer bütün kademelerde belirli bir aileye veya siyasal eğilime bağlılıktan çok, uzman-
lık ve yetenek esasına göre seçilen kişiler tarafından doldurulması hâlinde profesyonel
yönetimden söz edilmektedir. Profesyonel yönetim, yönetim işinin bir meslek olarak
algılanmasıyla ilgilidir.
Ailevi, siyasal ve profesyonel yönetim olarak bu üç yönetim türü birbirinden
kesin sınırlarla ayrılmış değildir. Bunların üçü bir arada bulunabilir ama önemli olan
ekonomik gelişmeye paralel olarak bu türlerin etkinlik ve yaygınlık derecelerinin de-
ğişmesidir. Bu değişim, profesyonel yönetimin önem ve yaygınlığının artması yönün-
de olmaktadır.

105