Page 354 - Tarih 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
TARİH 10
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 108
6. ÜNİTE : SULTAN VE OSMANLI MERKEZ TEŞKİLATI> 6.2. Padişah, Hanedan ve Kanunname-i Ali Osman
Kavram : Müsadere
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Tarihsel Analiz ve Yorum Becerisi

Çalışmanın Adı HAZİNEYE AKTARILAN MÜLKİYET 20 dk.
Çalışmanın Amacı Müsadere kavramını ve Osmanlı Devleti’nde müsaderenin uygulanış biçimini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen bilgileri dikkate alarak soruları cevaplayınız.

Müsadere; kişinin mal var- Malı müsadere edilecek
lığı üzerindeki mülkiyet kişinin öncelikle malları
hakkına son verilerek bu mühürlenir, ardından bütün
mülkiyetin devlet hazinesi- malları-menkul, gayrimen-
ne devredilmesi anlamına kul, nakitler, üçüncü şahıs-
gelir. Osmanlı Devleti’nde ların ilgili kişiye olan borç-
Fatih döneminden itibaren ları- bir deftere kaydedilirdi.
devşirme kökenli devlet Ayrıca bu defterlere kişinin
adamlarına uygulanırken borçları varsa onlar da ya-
Kanuni ile birlikte ilmiye sı- zılırdı. Gayrimenkul mallar
nıfı haricinde bütün yönetici ve gemi gibi menkuller açık
sınıf mensupları için geçerli arttırma ile satılır, bu satış-
olmuştur. tan elde edilen para, nakitler
ve mücevher gibi menkuller
devlet hazinesine alınırdı.

Görsel: Fatih Sultan Mehmet

Müsadere sistemi iki şekilde Padişahların müsadere uy- II. Mahmut’un 1838’te me-
uygulanmıştır; ceza olarak gulamasının temelinde dört murlar için çıkardığı ceza
müsadere ve ölüm hâlinde önemli sebebin yattığı gö- kanunnamesi ile hâkim
müsadere. Müsadereye bir rülmektedir. Güçlü merkezi kararı olmadan müsadere
ceza olarak başvurulduğun- bir devlet kurmak ve merke- yapılması yasaklanmış, 3
da ise ya tek başına uygulan- zi otoriteye rakip olabilecek Kasım 1839’da Tanzimat
mış ya da bir başka cezaya güçlerin oluşumunu engel- Fermanı ile mahkeme kararı
eşlik etmiştir. Ölüm hâlinde lemek, ekonomik bunalım olmaksızın ve ayrım yapıl-
müsadere ise istisnalar dı- ve savaş zamanlarında hazi- maksızın hiç kimsenin malı-
şında yönetici sınıf için söz neye gelir sağlamak, üst dü- nın müsadere edilemeyece-
konusu olan bir durumdur. zey devlet görevlilerinin öl- ği esası kabul edilmiştir.
Yönetici sınıf mensupları dükten sonra mirasçılarına
öldüğünde mal varlıklarının bir şey bırakamayacaklarını Sevgi Gül Akyılmaz, Osmanlı Devleti’n-
de Yönetici Sınıf Açısından Müsadere
tamamına ya da bir kısmına düşünerek dürüst davran- Uygulaması
devlet el koymuştur. malarını sağlamak, devlet (Düzenlenerek alınmıştır.)
adamları ve nüfuz sahibi
kişilerin çeşitli gayri kanuni
yöntemlerle devlete ait mal-
ları ele geçirme ihtimalleri-
ne karşı önlem almak.

201