Page 58 - Fizik 11 | Kazanım Kavrama Etkinlikleri

31
FİZİK 12

5. ÜNİTE : MODERN FİZİK > 5.1. Özel Görelilik
Kavram : Özel Görelilik
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı GALİLEO’NUN PİSA KULESİ’NDEN ATTIĞI TAŞ 25 dk.
Çalışmanın Amacı Özel görelilik kavramını açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinden yararlanarak soruları cevaplayınız.

GALİLEO’NUN PİSA KULESİ’NDEN ATTIĞI TAŞ

12/C sınıfı öğrencileri fizik öğretmenleri Önder Bey’den “özel göreli-
lik” ko nusunu sınıfta tekrar anlatmalarını istedi. Önder öğretmen şu Taş
örnekle konuyu tekrar anlattı:
“Galileo’nun yaptığı söylenen, Pisa Kulesi’nden bir taşın serbest bı­
rakılması deneyini düşünelim. Birçok kişi bu deneyi analiz ederken
Dünya’nın hareket ettiğini göz önünde bulundurmaz. Dolayısıyla taş
bırakıldığı noktanın tam altına düşecektir (Görsel 1).
Deney, Dünya’nın hareketi hesaba katılarak analiz edilirse bu defa
karşımıza bambaşka bir görüntü çıkar. Pisa Kulesi ve yer büyük bir
hızla hareket etmektedir. Sadece Dünya’nın Güneş çevresindeki hı­
zını dikkate alırsak bu hız, saniyede 30 km kadar ve ses hızından
100 kat daha büyüktür. Bu hız bugünkü standartlarımızın bile çok üs­
tündedir. Bununla beraber kuledeki Galileo ve henüz elinde tuttuğu
taş da aynı hızla aynı yönde hareket etmektedir. Yer
Görsel 1: Kuleden serbest düşen taşın
hareketi

Taş

Taşın ve kulenin
hareket yönü

Yer
Görsel 2: Kuleden atılan taşın Güneş’e göre yatay atış hareketi

Galileo elini açıp taşı serbest bıraktığı anda taşın hızı değişmeyeceği için bu, taşın kulenin gittiği yöne
doğru saniyede 30 km hızla fırladığı anlamına geliyor. Doğal olarak taş, ilk bırakıldığı yerden çok daha
uzakta bir yere düşecektir (Görsel 2).

55