Page 8 - Biyoloji 9 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
BİYOLOJİ 9
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi 1 1
1. ÜNİTE : YAŞAM BİLİMİ BİYOLOJİ > 1.1. Biyoloji ve Canlıların Ortak Özellikleri
Kavram : Canlı
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı CANLILARDA ORTAK ÖZELLİK ARIYORUZ 20 dk.
Çalışmanın Amacı Canlı kavramını ve canlıların ortak özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıda verilen metin ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Emine öğretmen, biyoloji dersinde öğrencilerin çevrelerindeki canlı ve cansız varlıkların özelliklerini
keşfetmelerini sağlamak amacıyla okul bahçesinde bir araştırma gezisi planladı. Öğrencilerle birlikte
bahçeye dikecekleri sardunyaların yerlerini belirlediler. Toprağın biraz havalanması ve yumuşaması için
kürekle toprağı bellediler. Tam o sırada öğrenciler topraktan birkaç solucanın çıktığını fark etti. Emine
öğretmen “Solucanı tekrar toprağa koyalım, bitkiler için çok faydalı.” dedi. Daha sonra öğrencilerine so-
lucan (Görsel 1) ve sardunyanın (Görsel 2) özelliklerini anlatan çalışma kâğıtlarını dağıttı.

Toprakta hareket eder. Hareket Sardunya bahçe ve balkonlarda
ederken halkasal ve uzun kasını kullanır. Gübre, yetiştirmek için çok uygun bir bitkidir. Bahçeleri
kompost, bitki atıkları, mantarlar ve mikroorganizma- rengârenk süsler. Sıcak havalardan hoşlanır ancak
lar ile beslenir. Bu besinlerle hücrelerine enerji fazla güneş ışığı sardunyayı rahatsız eder. Gece gündüz
sağlarken atık olarak karbondioksit ve su üretir. solunum yapar. Gündüzleri ayrıca fotosentez yapar.
Çevresindeki ortam değişikliğini algılayan derisinin Ürettiği besinlerden kendine enerji sağlar. Metabolizma
üzerinde ışığa duyarlı hücreleri bulunur. Vücudunda sonucu ortaya çıkan atıklarını yapraklarında biriktirir.
hem sperm hem de yumurta üretimi yapabilir. Yarala- Suyu sever ancak fazla su köklerini çürütür. Sardunya
nan dokularını onarabilme yeteneği çok yüksektir. bitkisinin çoğaltılma yollarından bir tanesi de uzayan
Atıklarını anüs yoluyla dışarıya atarlar. Atıkların dışarı dallarından kopartarak toprağa dikmektir. Bu şekilde
atılması homeostasiyi (iç denge) korur. birkaç ayda kocaman sardunya bitkisi oluşabilir.

Görsel 1: Solucan Görsel 2: Sardunya

1. Toprak solucanı ve sardunya bitkisinin yukarıda belirtilen özelliklerinden hareketle canlı kavramını
nasıl tanımlarsınız?

5