Page 110 - Kimya 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

60
KİMYA 9

3. ÜNİTE : KİMYASAL TÜRLER ARASI ETKİLEŞİMLER > 3.3. Güçlü Etkileşimler > 3.3.1. İyonik Bağların Oluşumu
Kavram : İyonik Bağ
Genel Beceriler : Karar Verme Becerisi ve Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Akıl Yürütme Becerisi

Çalışmanın Adı İYONİK BAĞ YAPBOZ OYUNU 25 dk.
Çalışmanın Amacı İyonlardan oluşan yapboz oyunu aracılığıyla iyonik bağlı bileşiklerin formülünü oluşturabilme.

Yönerge: Sınıftaki öğrenciler 3-4 kişilik gruplara ayrılır. Her grup kendi içinde iyonik bağ yapboz oyunu-
nu tamamlar. Tüm iyonik bileşikleri doğru tamamlayan ilk grup oyunu kazanmış olur. Oyunun
ardından sınıfta iyonik bağ ile ilgili sorular yanıtlanır.

İyonik Bağ Yapboz Oyunu Hakkında Kısa Bilgiler ve Oyunun Kuralları:

• Başlangıçta atomların proton sayıları (+ yükler) ile elektron sayıları ( - yükler)
birbirine eşittir. Atom nötrdür. (Kare yapboz parçası)
• Atom, son katman elektronlarını 8’e tamamlamak için dışarıdan elektron alırsa
eksi yüklü iyona dönüşür. Elektronlar eksi yüklü parçacıklardır ama çok hacim
kaplarlar. Bu nedenle fazladan gelen her bir elektron için yapboz parçasında bir
çıkıntı oluşur (çıkıntılı yapboz parçası).

• Atom kendi elektronlarından birini başka bir atoma verirse eksi yüklü elektronların
sayısı artı yüklü protonların sayısından az olur. Bu durumda atom, artı yüklü iyona
dönüşür. Kaybedilen her bir elektron için yapboz parçasında bir oyuk oluşur (oyuk
yapboz parçası).
• Bu oyuklu ve çıkıntılı yapboz parçaları birbirini tamamlayarak yüksüz iyonik bağlı bileşikleri oluşturur.

• Kutucuklar içinde 20 tane iyon ve birbiriyle eşleşerek bileşik oluşturmuş 20 tane yapboz parçası
bulunmaktadır. İyon kutusunda yazılı olan iyonlardan her biri, bir yapboz parçasının üstüne yazılır.
Bileşikte kullanılan iyonların sayısı, elementin sağ alt köşesine yazılarak bileşik formülü oluşturu-
lur. Yapboz parçalarının üstüne iyonları ve oluşan bileşiğin formülünü doğru yazan ilk grup oyunu
kazanır.

İYONLAR Örnek
Bileşiğin formülü
Na + Na + N 3- N 3-
CaCl 2
Na + Na + Cl - Cl -

Na + Na + Cl - Cl -

Ca 2+ Ca 2+ Cl - Cl - Cl Ca 2+ Cl

Al 3+ Al 3+ O 2- O 2-

109