Page 117 - Tarih 9 | Kavram Öğretimi Çalışması

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
62 TARİH 9 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi

MEZOPOTAMYA ANTİK YUNAN MISIR
İlk sofistike astronomi, Mezo- İlk edebî eserlerde bile astrono- Birçok antik uygarlık gibi Mısır-
potamya’nın merkezindeki antik mi yer almaktadır. Homeros’un lılar da gökyüzü üzerinde ça-
Babil uygarlığında ortaya çıktı. İlyada eserinde Orion, Büyük lıştılar; Büyük Ayı, Orion gibi
Babil’de Tanrı’nın krallara gök- Ayı Sirius, Ülker gibi takımyıl- takımyıldızlarını görüşlerine alıp
sel alametlerle yaklaşan savaş- dızlarından, yıldız ve yıldız kü- merkhet adlı usturlap benzeri
lara, salgınlara, kötü hasata dair melerinden bahsedilmektedir. aletle ölçümler yaparak pira-
işaretler verdiğine inanılıyordu. Hesiod’un İşler ve Günler ese- mitleri ve Güneş tapınaklarını
Genellikle rahip olan tapınak ka- rinde bazı önemli yıldızların bir hizaladılar. Mısırlılar gökyüzüne
tipleri her gece gökyüzünü takip yıl içerisinde görünüp görünme- bağlı kalarak yaptıkları bu yapı-
edip kayıt alıyorlardı. me durumlarını hesaba katarak larla tanrılara hürmet gösterdik-
bir tarlada ne zaman, ne yapıla- leri ve dünyaya ilahi bir enerji
cağını ya da güvenli deniz yol- kazandırdıklarına inandılar.
culuğu yapılabilecek dönemleri
tarif etmiştir. Filozofları evreni
anlamak ve kavramak amacıyla
araştırmaları sürdürmüşlerdir.

İSLAM DÜNYASI
“Gök küresi bilimi” anlamına gelen ilm-i felek terimi İslam dünyasında üç dala ayrılır: Birincisi felek-
lerin yapısını, yıldızlar ve sayıları, burçlar, büyüklükleri, aralarındaki uzaklıklar ve hareketleri; ikincisi
astronomi cetvellerinin kullanımı, takvimlerin düzenlenmesi, tarihlerin tespiti; üçüncüsü feleklerin dö-
nüşü, burçların doğuşu ve yıldızların hareketinden dünyada olabilecekler hakkında bilgi çıkarılmasıyla
ilgilidir. İslam bilginlerinin gökte dairevi olmayan hareketlerin varlığını neden imkânsız gördüklerini,
gökteki hareketlerin menşeini, feleklerle yıldızların mahiyetini ve niçin küre şeklinde olduklarını öğ-
renmek isteyen bir kimse, tabiat felsefesiyle ilgili felsefe veya kelam kitaplarına başvurmak zorunda
kalmıştır.

2. a) Astronomi biliminin ortaya çıkmasının sebepleri sizce nelerdir?

b) Astronomi biliminin insanlık tarihinde ortaya çıkan ilk bilim dallarından oluşu ve hızlı ilerleyişi
ile ilgili yorumlarınız nelerdir?

3. a) Verilen örneklerden yararlanarak astronomi bilimi sayesinde uzay teknolojisi kullanılarak üreti-
len ürünlere örnekler veriniz?

Kalp pili

b) Astronominin insanlar üzerindeki etkileri sizce nelerdir?

114
Hazırlayan: Işıl ŞAHİN